ΜΥΣΤΡΑΣ Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ

Κείμενο και έρευνα του Νίκου Αϊβαλή

Ξεκινώντας από την ιστορική και ένδοξη Σπάρτη στο νομό Λακωνίας, έχουμε ως προορισμό τον Μυστρά, μια απόσταση 8 χιλιομέτρων. Ακολουθώντας τον δρόμο ΕΟ Σπάρτης Μυστρά, μέσα από μια πανέμορφη διαδρομή, απ' όπου περνάμε από το πάρκο Γουδέ και το Παλαιολόγιο, ήδη από εκείνο το σημείο φαίνεται η καστροπολιτεία του Μυστρά να κοσμεί τις πλαγιές του Ταΰγετου.

Φθάνοντας στο χωριό του Μυστρά, αντικρίζουμε ένα πανέμορφο και γραφικό χωριό, με πέτρινα σπίτια, πλακόστρωτους δρόμους, όμορφες μικρές πλατείες, ποιοτικά μαγαζιά, ενώ αγέρωχο στέκει το άγαλμα του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου στο δρόμο από το χωριό προς την είσοδο της καστροπολιτείας, σε μια πλατεία πανέμορφη γεμάτη λουλούδια. Ο Κωνσταντίνος ΙΑ Παλαιολόγος, ο τελευταίος αυτοκράτορας του Βυζαντίου, γεννήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 1405 και πέθανε στις 29 Μαΐου 1453 κατά την πτώση της Κωνσταντινούπολης από τους Οθωμανούς. Μαχόμενος ηρωικά, έγινε μια θρυλική μορφή της Ελληνικής παράδοσης, ως ο "μαρμαρωμένος βασιλιάς", ο οποίος θα ξυπνήσει και θα αναλάβει εκ νέου την Κωνσταντινούπολη από τους Τούρκους. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη με πατέρα τον Μανουήλ Β' Παλαιολόγο και μητέρα την Ελένη Δραγάση. Το 1427 ο Κωνσταντίνος βρέθηκε με πολλά χωριά από την Λακωνία και την Μεσσηνία υπό την διοίκηση του.

άγαλμα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, Μυστράς

Οκτώβριο του 1443 ο Κωνσταντίνος έγινε δεσπότης του Μυστρά και έκανε πολλές προσπάθειες να ενισχύσει τις στρατιωτικές δυνάμεις και τις άμυνες της Πελοποννήσου έναντι της απειλής των Οθωμανών. Στις 6 Ιανουαρίου 1449 ο Κωνσταντίνος στέφεται αυτοκράτορας στον Μυστρά, στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου και φεύγει για την Κωνσταντινούπολη, ώστε κάποια χρόνια μετά να περάσει στο πάνθεον των Ελλήνων ηρώων.

μαρμάρινο ανάγλυφο με τον δικέφαλο αετό στο ναό Αγίου Δημητρίου,
εκεί όπου πάτησε ο Κωνσταντίνος ώστε να στεφθεί αυτοκράτορας
στον Μυστρά

Ο Μυστράς ήταν η πιο ισχυρή πόλη της Πελοποννήσου από τον 13ο έως τον 15ο αιώνα. Μια καλά οχυρωμένη πόλη, πρωτεύουσα του Δεσποτάτου Μωρέως. Το κάστρο ερήμωσε περίπου το 1832, όταν οι κάτοικοι άρχισαν να πηγαίνουν στη Σπάρτη, με μόνους κάτοικους πια λίγες μοναχές στο μοναστήρι της Παντάνασσας. Ένας τόπος γεμάτος ερείπια να θυμίζουν το ένδοξο παρελθόν του Μυστρά, θεόρατα τείχη, φρούριο, πύργοι, ένα μικρό παλάτι, αρχοντικά, εκκλησίες και μοναστήρια συνθέτουν τα αξιοθέατα του τόπου, σε συνδυασμό με μια υπέροχη θέα από όλα τα σημεία, βλέποντας τον Λακωνικό κάμπο. Ακόμα και σήμερα ο Μυστράς θεωρείται από τα πιο αντιπροσωπευτικά δήγματα της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, με χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο, ενώ έχει κηρυχθεί από την UNESCO Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Μονή Παντάσασσας

Κατηφορίζοντας από την καστροπολιτεία, βρισκόμαστε πάλι στο όμορφο χωριό του Μυστρά, ώστε να περιηγηθούμε και στο πιο σύγχρονο κομμάτι της περιοχής. Στο χωριό υπάρχουν μεγάλες και υπερσύγχρονες ξενοδοχειακές μονάδες, με ατελείωτη θέα και όλες τις ανέσεις για κάθε επισκέπτη, ενώ υπάρχουν ακόμα και εγκαταστάσεις camping. Το χωριό του Μυστρά έχει περίπου 500 κατοίκους, ενώ υπάρχουν και δύο υπέροχα μουσεία, το μουσείο φωτογραφικών μηχανών του φωτογράφου Τάκη Αϊβαλή, καθώς και το Αρχαιολογικό Μουσείο Μυστρά, το οποίο στεγάζεται σε διώροφο κτήριο στην αυλή της Μητρόπολης, στο ναό του Αγίου Δημητρίου.

πλατεία Μυστρά

Στη κεντρική πλατεία, βλέπουμε ένα πανέμορφο τοπίο που προσφέρει ο Ταΰγετος απλόχερα με δάση, την καστροπολιτεία σκαρφαλωμένη στις πλαγιές του, τα πέτρινα σπίτια του χωριού, ενώ και η πλατεία από μόνη της είναι ένα αξιοθέατο, πλακόστρωτη, με έναν τεράστιο πλάτανο στο κέντρο αυτής, να επιβλέπει και να χαρίζει το καλοκαίρι δροσιά αλλά και γάργαρο νερό, το οποίο τρέχει μέσα από τον πλάτανο, με λουλούδια, βασιλικούς και άλλα φυτά γύρο του πλατάνου, να κάνουν την ψυχή του κάθε επισκέπτη να νιώσει ένα με τη φύση.

τρεχούμενο νερό στην πλατεία

Γύρω από την πλατεία υπάρχουν διάφορα μαγαζιά με τοπικά προϊόντα, μαγαζιά για σουβενίρ, μαγαζιά χειροποίητης βυζαντινής τέχνης, καθώς και εστιατόρια, τα οποία είναι έτοιμα να δώσουν στον καθένα μοναδικές γεύσεις από ποιοτικά προϊόντα και παραδοσιακά φαγητά, ενώ μπορείτε να απολαύσετε και την παρέα των ανθρώπων εκεί, από τους οποίους μπορείτε να μάθετε πολλές ιστορίες για τα παλαιότερα χρόνια, μέσα σε μια ζεστή ατμόσφαιρα.

προτομή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, Μυστράς

Κάθε χρόνο, από τις 27 Αυγούστου έως τις 2 Σεπτεμβρίου, γίνεται μια μεγάλη εμποροπανήγυρη στον Μυστρά, το οποίο δεν είναι απλά ένα σημαντικό οικονομικό γεγονός για την περιοχή, αλλά ένα σημείο αναφοράς εμπορικής και πολιτιστικής ιστορίας της περιοχής, η οποία άρχισε το 1950 προς τιμήν του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου. Στο πανηγύρι υπάρχει ένα τεράστιο υπαίθριο παζάρι και άπειρα προϊόντα.

βροχερή μέρα στον Μυστρά

Ο Μυστράς είναι ένας υπέροχος προορισμός που αξίζει να επισκεφθεί ο καθένας είτε χειμώνα είτε καλοκαίρι, κάθε εποχή προσφέρει το δικό της τοπίο και τις δικές της ομορφιές, ένα είναι όμως σίγουρο, πως όποιος πάει στο χωριό του Μυστρά καθώς και στην καστροπολιτεία, θα μείνουν στην καρδιά του ως ένας από τους πιο αγαπημένους και αξιόλογους προορισμούς.