Κείμενο και έρευνα της Γιώτας Χριστοφόρου
Φεύγοντας από την Αρχαία Γόρτυνα, υπάρχει πινακίδα που οδηγεί στο Ελληνικό Αρκαδίας. Ένα χωριό που και μόνο το όνομα του τα λέει όλα. Είναι Ελληνικό, καθώς έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός ελληνικού χωριού, βρίσκεται σε μια καταπληκτική τοποθεσία, στέκεται εκεί ψηλά και αγναντεύει τον κάμπο της Μεγαλόπολης. Η άλλη πλευρά του χωριού, αυτή που οδηγεί στη Στεμνίτσα, σε προϊδεάζει θετικά και για τα άλλα εκπληκτικά χωριά που θα συναντήσεις στο δρόμο σου. Το Ελληνικό, παλαιότερα ονομαζόταν Μουλάτσι και στα δύσκολα χρόνια των πολέμων, γνώρισε την πείνα, τη φτώχεια αλλά και την εγκατάλειψη. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια συγκαταλέγεται σε ένα από τα καλύτερα χωριά σε υποδομές, αναπτύσσοντας ταυτόχρονα την ανοδική τουριστική πορεία του. Τα καταλύματα υψηλού επιπέδου που διαθέτει, προσφέρουν άνετη διαμονή, καλύπτοντας τις απαιτήσεις του πελάτη.
Επιλέξτε καφέ ή φαγητό στην πλατεία του χωριού, καθώς ότι επιλογή και να κάνετε θα δικαιωθείτε, από τη φιλοξενία και την καλή ποιότητα των υλικών. Στην κεντρική πλατεία της Αγίας Τριάδας αφιερώστε χρόνο για να θαυμάσετε, το άλλοτε 3θέσιο Δημοτικό σχολείο, το Ηρώο αφιερωμένο στον στρατιώτη που πολέμησε για χάρη της πατρίδας, καθώς και μπρούτζινο άγαλμα του γέροντα του Μοριά, ο οποίος στέκει με επιβλητικό και σκεπτικό ύφος. Το Εκκλησιαστικό μουσείο του Ελληνικού, ιδρύθηκε από το σύλλογο γυναικών το 2009. Στην έκθεση θα δείτε περίπου 30 εικόνες αγιογραφημένες από τις αρχές του 20ου αιώνα, καθώς και τους δύο μεγαλοπρεπείς πολυέλαιους που την στολίζουν. Το εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία βρίσκεται στην άκρη του χωριού και φαντάζει μοναδικό με τον μπλε του τρούλο, κάτω από τον γαλάζιο ουρανό.
Αξίζει να περπατήσετε στα πέτρινα σοκάκια του χωριού, ο δρόμος θα σας βγάλει και στα πέτρινα πηγάδια, εκεί όπου είναι έντονη η θύμηση από παλιές εποχές, τα δύσκολα χρόνια στα οποία οι γυναίκες κουβαλούσαν με δυσκολία τις στάμνες με το νερό στην πλάτη τους. Στην είσοδο του χωριού από Καρύταινα προς Ελληνικό, βρίσκεται η Μαυράκειος Επαγγελματική σχολή, δωρεά του ομογενή Ιωάννου Μαυράκου το 1965. Η σχολή σήμερα λειτουργεί ως επαγγελματική σχολή της Δ.Ε.Η. Λίγο πιο κάτω η Μονή Αγίου Νικοδήμου, η οποία ακολουθεί το παλαιό ημερολόγιο και κτίστηκε το 1975. Φεύγοντας επιλέξτε για τις αγορές σας τοπικά προϊόντα, μυζήθρες και χυλοπίτες, αλλά και το περίφημο μέλι βανίλιας.
"Απόρθητη χωροπούλα", ονόμασε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης την Στεμνίτσα. Ένα ακόμη ορεινό χωριό της μαγευτικής Αρκαδίας, γένους θηλυκού, με την ονομασία να σημαίνει δασώδης περιοχή, απόλυτα βουτηγμένη στις κερασιές, τις καρυδιές και τα πλατάνια. Ζωγραφιά γεμάτη χρώματα, που μόνο η φύση ξέρει να ζωγραφίζει καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου. Η Στεμνίτσα, είναι μια τοποθεσία στην οποία αξίζει να περιπλανηθείτε στα πέτρινα σοκάκια, να μάθετε την ιστορία της, στα μαγαζάκια να γνωρίσετε την τέχνη της, στις βυζαντινές εκκλησίες να θαυμάσετε τις τέλειες αγιογραφίες και φυσικά να γευτείτε τα γλυκά της και να μην παραξενευτείτε, αν μέσα στο καλοκαίρι σαγηνεύσει τον ουρανίσκο σας η γεύση από μελομακάρονα και κουραμπιέδες. Είναι κι αυτό ένα έθιμο της Αρκαδίας, όπως και οι δίπλες, να φτιάχνονται όλες τις εποχές του έτους και να συνοδεύουν κοινωνικές εκδηλώσεις.
Αφήστε το αυτοκίνητο λίγο πριν μπείτε στο χωριό, για πολλούς και ευνόητους λόγους, άλλωστε αξίζει να παραμένει παραδοσιακό το οδικό δίκτυο, γιατί πως αλλιώς θα περιπλανηθείτε στους δρόμους της. Μέχρι τον 12ο αιώνα ονομαζόταν Υψούς, σύμφωνα με ιστορικές πληροφορίες. Γνωστή για την τέχνη της αργυροχρυσοχοΐας από τα μεταβυζαντινά χρόνια, η Στεμνίτσα ξεχώρισε με αυτό το επίτευγμα, μεγαλουργώντας όπως και οι μαθητές της σχολής, καθιστώντας τον τόπο περήφανο. Η σχολή που στεγάζεται σε ανακαινισμένο διώροφο κτίριο, δέχεται μαθητές από όλη την Ελλάδα και στα δύο χρόνια που διαρκεί η φοίτηση, τους παρέχει πλήρη εκπαίδευση και επιμόρφωση πάνω σε πρακτικά, όσο και θεωρητικά μαθήματα. Έργα τέχνης αργυροχρυσοχοΐας θα προμηθευτείτε από τα τοπικά μαγαζιά, καθώς θα θαυμάσετε και στο Λαογραφικό μουσείο του χωριού.
Το μουσείο στεγάζεται σε δύο κτίρια, δωρεές Στεμνιτσιωτών, ενώ στα εκθέματα του περιλαμβάνονται συλλογές από παραδοσιακά επαγγέλματα, αναπαράσταση παραδοσιακού Στεμνιτσιώτικου σπιτιού, συλλογή αντικειμένων λαϊκής τέχνης, βιτρίνες με αντικείμενα εκκλησιαστικής αργυροχρυσοχοΐας, υφαντά καθώς και η συλλογή του καραγκιοζοπαίκτη, Λάμπρου Καραδήμα. Το Λαογραφικό μουσείο, επισκέπτονται πάνω από 10.000 επισκέπτες κάθε χρόνο. Το χωριό φημίζεται για την αρχιτεκτονική του, καθώς και για τα παλαιά σπίτια που ανακαινίσθηκαν, όπως το πυργόσπιτο του Μπουρνάζου, κτίσμα του 1854, το οποίο λειτουργεί σήμερα ως ξενοδοχείο πολυτελείας. Κοντά στο πυργόσπιτο βρίσκεται η σχολή της Αργυροχρυσοχοΐας και η εκκλησία των Τριών Ιεραρχών (Αγίων Αναργύρων), με αξιόλογες αγιογραφίες του 17ου αιώνα, ενώ απέναντι από το ναό βρίσκεται το Λαογραφικό μουσείο.
Ψηλά στο κάστρο, στέκεται το Ηρώο των πεσόντων, το οποίο τιμά τους αγωνιστές της Επανάστασης. Από εδώ μπορείτε να θαυμάσετε την εκπληκτική θέα και το πυργόσπιτο του Γεωργίου Ροΐλού, ο οποίος υπήρξε οπλαρχηγός του 1821. Κοντά στο κάστρο βρίσκεται και η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, η οποία είναι πολύ παλιά, ενώ σε επιγραφή μαρτυρά πως ανακαινίσθηκε τον 16ο αιώνα. Ακόμη θα δείτε την εκκλησία του Προφήτη Ηλία και την Παναγία τη Μπαφέρως ή Μπαφέρου, με τοιχογραφίες του 17ου αιώνα. Περπατώντας μέσα στα πέτρινα καλντερίμια, με λίγη καλή φαντασία μπορείτε να ακούσετε τον γανωματή και τους χαλκωματάδες να καλούν τις κυράδες πως ήρθε η ώρα να γανώσουν τα μεταλλικά σκεύη τους. Άκρως παραδοσιακά επαγγέλματα που ξεκίνησαν από τη γραφική Στεμνίτσα και σεργιάνισαν στις γειτονιές της Κωνσταντινούπολης, της Σμύρνης και της Μόσχας, αλλά και σε όλη την Ελλάδα. Το ίδιο και οι κουδουνάδες, οι καμπανάδες, οι σιδεράδες και όλοι εκείνοι οι τεχνίτες που γνώριζαν τέλεια την κατασκευή της μυστικής τέχνης τους, η οποία άκμασε τον 18ο και 19ο αιώνα.
Άλλη μια όμορφη γειτονιά της Στεμνίτσας είναι και η κεντρική πλατεία, περιτριγυρισμένη από καταστήματα εστίασης, παραδοσιακά καφενεία, το Δημαρχείο του Δήμου Τρικολώνων, καθώς και τον Μητροπολιτικό ναό του Αγίου Γεωργίου. Στολίδι για το χωριό το καμπαναριό, φτιαγμένο από μαρμαρά της Τήνου το 1877, αλλά στολίδι επίσης είναι και οι αγιογραφίες του ναού, τις οποίες έχει φιλοτεχνήσει ο Φώτης Κόντογλου. Λίγο πιο κάτω από την πλατεία επισκεφτείτε το Νικολετοπούλειο Πνευματικό κέντρο, πρώην κτίριο Δημοτικού σχολείου. Στο κτίριο στεγάζεται η Χαστούπειος βιβλιοθήκη. Επίσης, στο κτίριο διοργανώνονται πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων και αποτελεί κόσμημα για τον τόπο.
Στην είσοδο της Στεμνίτσας, ερχόμενοι από το Ελληνικό, κτισμένο σε ιδανική τοποθεσία, συνδυασμός εκπληκτικής θέας και θρησκευτικής ευλάβειας, βρίσκεται το Μοναστήρι της Χρυσοπηγής ή Ζωοδόχου Πηγής, στο οποίο συνεδρίασε η Α' Πελοποννησιακή Γερουσία για την έκβαση του αγώνα, καθιστώντας τη Στεμνίτσα πρωτεύουσα της Ελλάδας για λίγες ημέρες. Το μοναστήρι κτίστηκε δέκα χρόνια πριν την Άλωση της Κωνσταντινούπολης. Οι αγιογραφίες του ναού είναι εκπληκτικές. Πρόσφατα ανακαινίσθηκε, με αποτέλεσμα τα χρώματα να ζωντανεύουν στις τοιχογραφίες του ναού. Κάθε χρόνο, στις 10 Ιουνίου, μέσα στο κελί το οποίο παρευρέθηκαν οι κληρικοί και οπλαρχηγοί του αγώνα για τη συνέλευση, τελείται υπό το φως των κεριών πανηγυρική λειτουργία. Ακολουθούν παραδοσιακά δρώμενα με χορούς, τραγούδια και φιλοξενία από τους ντόπιους. Δοκιμάστε να αφεθείτε στο χάδι της φύσης, μέσα από πεζοπορικές εξορμήσεις, απόλυτα οργανωμένες, από την έμπειρη ομάδα του Menalontrail. Το πρώτο Ελληνικό πιστοποιημένο μονοπάτι από την Πανευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Πεζοπόρων και ένατο Ευρωπαϊκό, λειτουργεί στη Στεμνίτσα από τον Ιούνιο του 2015 και προσφέρει πεζοπορία σε οκτώ προτεινόμενες διαδρομές συνολικού μήκους, 75 χλμ.
Τα πανέμορφα χωριά της Αρκαδίας, είναι πραγματικά το ένα καλύτερο από το άλλο, αναμφισβήτητα ξεχωριστά, ασκούν μεταξύ τους θεμιτό ανταγωνισμό. Ο δρόμος μετά τη Στεμνίτσα μας οδηγεί στην ιστορική και πανέμορφη Δημητσάνα. Μα αλήθεια, με ποιο τρόπο να ξεκινήσει κάποιος την περιήγηση του στο πανέμορφο αυτό μέρος. Η Δημητσάνα είναι ένα μέρος αξιολάτρευτο και με φιλόξενους κατοίκους. Έτσι όπως είναι κτισμένη αμφιθεατρικά, η θέα που προσφέρει δεν περιγράφεται. Έτσι όπως την αντικρίζεις, φαντάζει απόλυτα παραδοσιακή και πέτρινη. Έτσι όπως την μυρίζεις, μόνο θαλπωρή και ηρεμία σου προσφέρει, το χειμώνα με το ομιχλώδες τοπίο που την περιβάλει, ενώ την άνοιξη με τα πουλιά που καλωσορίζουν μαγικά την εποχή. Τα πολυτελή καταλύματα που διαθέτει και οι χώροι εστίασης, βοηθούν πολύ στην τουριστική της άνοδο.
Ανατρέχοντας στο παρελθόν μαθαίνουμε πως ονομαζόταν αρχαία Τεύθις. Η αρχαία Τεύθις για αρκετά χρόνια, ανήκε στην κυριαρχία του Αρκαδικού Ορχομενού, αλλά από το 370 π.Χ. και έπειτα, ήταν υπό την κυριαρχία της νεοσύστατης ιδρυθείσας Μεγαλόπολης. Τα ερείπια των τειχών της Ακρόπολης της αρχαίας πόλης, εικάζεται ότι βρίσκονται στο λόφο που είναι κτισμένη η Δημητσάνα. Ο περιηγητής Παυσανίας εκεί αντίκρισε άγαλμα αφιερωμένο στη θεά Αθηνά, το οποίο έφερε κόκκινο τελαμώνα στο μηρό του. Ο μύθος έχει να πει για το συγκεκριμένο άγαλμα πως φτιάχτηκε από τον αρχηγό της πόλης, τον Όρτυνα, για να τιμήσει τη θεά Αθηνά, η οποία βοήθησε τον τόπο να σωθεί από την ακαρπία της γης, αλλά και τον ίδιο να γιατρευτεί από βαριά αρρώστια. Η αφορμή για τη δημιουργία του αγάλματος, ήταν η λογομαχία που είχε ο Όρτυνας με τον Αγαμέμνωνα στην Αυλίδα, με σκοπό να μεταβεί στην εκστρατεία κατά της Τροίας. Αμετάπιστος ο Όρτυνας, διέταξε τους στρατιώτες του να υποχωρήσουν από τη μάχη και όσο κι αν προσπάθησε η θεά Αθηνά, η οποία παρουσιάστηκε με τη μορφή του Μέλανα, γιο του Ώπα, ώστε να του αλλάξει τη γνώμη, αυτό ήταν αδύνατο. Από το θυμό του ο Όρτυνας τραυμάτισε τη θεά στον μηρό. Ο χρησμός από το μαντείο της Δωδώνης ήταν καταπέλτυς για τον Όρτυνα, ο οποίος έσπευσε να φτιάξει το άγαλμα της θεάς Αθηνάς, για να μπορέσει να σωθεί. Αναφέρεται, από ιστορικές πηγές ότι η πόλη υπήρχε από την Προϊστορική εποχή, ενώ άκμασε από τους Αρχαϊκούς έως και τους Ρωμαϊκούς χρόνους. Νομίσματα έφεραν την ονομασία «Αχαιών Τευθίδα», κατά την προσχώρηση αυτής στην Αχαϊκή Συμπολιτεία.
Ο 18ος αιώνας βρίσκει τη Δημητσάνα σε πλήρη οικονομική άνοδο λόγω της ακμής του εμπορίου και της βιοτεχνίας. Στα χρόνια της Οθωμανικής κυριαρχίας, οι αγωνιστές του τόπου συνέβαλαν ουσιαστικά στον αγώνα των Ελλήνων κατά των Τούρκων. Η Δημητσάνα αποτέλεσε το οπλοστάσιο του αγώνα για την ελευθερία, τίτλο τον οποίο απέκτησε λόγω της παραγωγής πυρίτιδας. Το μπαρούτι από την Δημητσάνα ήταν διαδεδομένο από την αρχή της Τουρκοκρατίας έως και το 1910, όπου για λόγους φορολογίας, σταμάτησε η εμπορική του παραγωγή. Χρησιμοποιήθηκε δε και για την κατασκευή φουρνέλων, για φυσίγγια κυνηγιού και για τα όπλα της Ελληνικής Επανάστασης. Δεκατέσσερις μπαρουτόμυλοι λειτουργούσαν στη Δημητσάνα κατά μήκος του Αγίου Ιωάννη, υπό την εποπτεία των αδελφών Σπηλιωτόπουλου.
Τη σημερινή εποχή, οι επισκέπτες μπορούν να ξεναγηθούν στο μουσείο Υδροκίνησης, για να ανακαλύψουν την τέχνη τους. Το μουσείο το συναντάμε στην είσοδο της πόλης, ερχόμενοι από Στεμνίτσα. Ιδρύθηκε από το ίδρυμα της Τράπεζας Πειραιώς, με σκοπό τη δυνατότητα αναμετάδοσης της γνώσης και της τεχνογνωσίας της υδροκίνησης, παρουσιάζοντας τις τέσσερις μορφές που χρησιμοποιήθηκαν. Παραδοσιακά λειτουργούν ένας μπαρουτόμυλος, ένας αλευρόμυλος, μια νεροτριβή, ένα βυρσοδεψείο, ενώ άξιο θαυμασμού είναι το σπίτι του Μυλωνά, το σπίτι του Βυρσοδέψη και ένα ρακοκάζανο. Επίσης, στο μουσείο είναι εφικτή η δυνατότητα οπτικοακουστικής ξενάγησης, η οποία ενημερώνει για τη χρήση λειτουργίας του νερού. Το μουσείο λειτουργεί από το 1997 και το επισκέπτονται κάθε χρόνο 50.000 επισκέπτες. Μέσα από την ιστοσελίδα του μουσείου ενημερωθείτε για τις επιτυχημένες δράσεις του.
Περήφανοι για την Δημητσανίτικη καταγωγή τους, ήταν ο Παλαιών Πατρών Γερμανός και ο Πατριάρχης Επίσκοπος Γρηγόριος ο Ε'. Συνοδοιπόροι και οι δύο για την ελευθερία του Έθνους, υπήρξαν σημαντικές προσωπικότητες για την ιστορία. Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, εκφώνησε με θάρρος και τόλμη τις τρείς λέξεις για την ελευθερία του Ελληνικού λαού: «Θρησκεία, Ελευθερία, Πατρίς». Στέλνοντας και γραπτώς την υπογραφή του, εξέδωσε το μήνυμα της ελευθερίας στις Μεγάλες Δυνάμεις, δίνοντας το έναυσμα για την εκκίνηση του Απελευθερωτικού αγώνα στην Αγία Λαύρα. Το πατρικό του σπίτι, στη γενέτειρα του, βρίσκεται κοντά στο σπίτι του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε'. Αξίζει να επισκεφτείτε τη γειτονιά αυτή στη Δημητσάνα, ενώ στην είσοδο του χωριού ερχόμενοι από Στεμνίτσα, στέκουν επιβλητικά πάνω σε μαρμάρινο βάθρο δύο μαρμάρινα αγάλματα, αφιερωμένα στη μνήμη του Παλαιών Πατρών Γερμανού, έργο του Ιταλού γλύπτη Caparelo το 1930. Το ένα φαντάζει θλιμμένο και απεικονίζει την Ελλάδα, ενώ το άλλο απεικονίζει τον ίδιο. Το λείψανο του, φυλάσσεται στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Δημητσάνας.
"Αν ο καθένας μας έκανε το καλό όπως μπορούσε, δε θα υπήρχαν στον κόσμο δυστυχισμένοι" - Πατριάρχης Επίσκοπος Γρηγόριος ο Ε'. Το σπίτι του Πατριάρχη Γρηγορίου, λειτουργεί ως Εκκλησιαστικό μουσείο. Η παραδοσιακή ανακαινισμένη οικία του Πατριάρχη, είναι διώροφη με πέτρινη εσωτερική σκάλα. Ο πρώτος όροφος αποτελείται από μικρό ναό εις μνήμη του Πατριάρχη, ενώ στο δεύτερο εκτίθενται ιερά σκεύη, άμφια, θυμιατά, η εικόνα του Αγίου Γεωργίου αφιερωμένη από τον Επίσκοπο στον ναό του Αγίου Γεωργίου Δημητσάνας, ένα σκευοφυλάκιο αγιογραφημένο και πολλά άλλα σημαντικά εκθέματα. Ο ευσεβής Πατριάρχης αναγνωρίσθηκε ως Εθνομάρτυρας από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 10 Απριλίου του 1921. Υπήρξε ένας αληθινός και αποφασισμένος αγωνιστής κατά των Οθωμανών Τούρκων. Το μαρτυρικό του τέλος, με απαγχονισμό, ανήμερα της ημέρας του Πάσχα, φανερώνει πως το τίμιο αίμα που έχυσε για την πατρίδα, τον καθιστά Άγιο της Ορθοδοξίας. Το άγιο λείψανο του είναι τοποθετημένο σε περίβλεπτη λάρνακα και φυλάσσεται στην Μητρόπολη Αθηνών. Κοντά στο ναό της Αγίας Κυριακής, στέκεται περήφανα ο ανδριάντας του Πατριάρχη.
Αξίζει να επισκεφτείτε το ναό της Αγίας Κυριακής, πολιούχου της Δημητσάνας, τη Δημοτική Βιβλιοθήκη καθώς και το μουσείο Ελληνικής Σχολής. Από εδώ μπορείτε να διακρίνετε το περίφημο ρολόι της πόλης. Το έργο κατασκευής του άρχισε το 1900, ενώ η κατασκευή του υλοποιήθηκε το 1934 και έχει ύψος 27 μέτρα. Μαρμαρογλύπτες από την Τήνο αλλά και εργάτες του τόπου, πρόσφεραν την εργασία τους, ενώ ομογενείς από τη Νέα Υόρκη έστειλαν το μηχανισμό και την καμπάνα.
Η ιστορία που ξετυλίγετε μέσα από τους χιλιάδες τόμους βιβλίων που φιλοξενεί στα ράφια της η βιβλιοθήκη, μας μεταφέρει στη χρονολογία 1764, έτος ίδρυσης από τους μοναχούς Γεράσιμο Γούνα και Αγάπιο Λεονάρδο, οι οποίοι είχαν κάνει σπουδές στην Ευαγγελική σχολή της Σμύρνης. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, υπήρξε μια από τις τέσσερις βιβλιοθήκες του Ελληνικού κράτους και αριθμούσε 5.000 τόμους. Σήμερα, τα ράφια της αριθμούν 15.000 τόμους, ενώ από τα παλιά βιβλία έχουν διασωθεί περίπου 700. Ακόμη, στα εκθέματα της βιβλιοθήκης συγκαταλέγονται λαογραφική και αρχαιολογική συλλογή, η σέλα του οπλαρχηγού Παπαφλέσσα και άλλα ιστορικά αρχεία. Η Ελληνική Σχολή ιδρύθηκε και αυτή το 1764, καθώς ιδρυτές της ήταν οι ίδιοι μοναχοί, ιδρυτές και της βιβλιοθήκης. Στις αίθουσες της μορφώθηκαν πολλοί λόγιοι και ιερείς, δάσκαλοι, καθώς και σπουδαία ονόματα που έγραψαν ιστορία, όπως ο Παπαφλέσσας, οι Δεληγιανναίοι, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε' και άλλοι.
Μέσα στα στενά της κωμόπολης θα θαυμάσετε τα περίφημα αρχοντικά. Ξεχωρίζει ο Πύργος του Ξενιού, κτισμένος το 1850 από τον Κωνσταντίνο Κουκουζή, ο οποίος υπήρξε σταφιδέμπορας στην Πάτρα. Το αρχοντικό ξεχωρίζει λόγο της πενταόροφης κατασκευής του, άλλωστε θεωρείται και το ψηλότερο κτίριο στην Πελοπόννησο, καθώς και λόγο της εκπληκτικής ζωγραφικής στο εσωτερικό του, από εκλεκτούς ζωγράφους. Το αρχοντικό βρίσκεται στη συνοικία του Κάστρου. Ξεχωριστό αρχοντικό για τον τόπο είναι και το σπίτι του Αντωνόπουλου, κτισμένο το 1780, ιστορικό κτίριο, το οποίο λειτουργούσε έως το 1929 ως Γυμνάσιο. Επίσης, υπήρξε σημείο συνάντησης των αγωνιστών που έλαβαν μέρος στην Φιλική Εταιρία.
Το Παρθεναγωγείο, δημοτικό σχολείο θηλέων, κτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και είναι δωρεά του Ανδρέα Συγγρού. Το Παρθεναγωγείο λειτούργησε και ως Ειρηνοδικείο, ενώ εικάζεται πως θα επισκευαστεί ως Αρχαιολογικό Μουσείο της Δημητσάνας. Βρίσκεται απέναντι από το ναό του Αγίου Ευθυμίου και Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε'. Στη θέση του ναού, υπήρχε το σπίτι του Οσιομάρτυρα Ευθυμίου, καθώς η Δημητσάνα είναι τόπος καταγωγής του. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Άγιος αφού εξισλαμίσθηκε και ονομάσθηκε Ρεσίτης, αμέσως μετανόησε για την πράξη του και μετέβει στο Άγιο Όρος. Εκεί συνάντησε τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε', όπου με τη βοήθεια τη δική του και του Θεού, με προσευχή, μετάνοια και ασκητική ζωή, έγινε μοναχός. Ανήμερα της γιορτής των Βαΐων, στις 19 Μαρτίου 1814, ο μοναχός εμφανίσθηκε με βάγια και σταυρούς ενώπιον του Τούρκου Πασά και μπροστά του ασπάσθηκε ξανά τον Χριστιανισμό. Ο Οσιομάρτυρας αφού υπέστη φριχτά βασανιστήρια, οδηγήθηκε στο θάνατο με απαγχονισμό. Η μνήμη του τιμάται στις 22 Μαρτίου, ημέρα του θανάτου του. Ο Ιερός ναός του Αγίου Γεωργίου, έχει τοιχογραφίες βυζαντινής τεχνοτροπίας και έτος κτήσης του είναι το μακρινό 1720. Εδώ ιερουργούσε ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, καθώς η ενορία ανήκε στην οικογένεια του. Επίσης, ο ίδιος αφιέρωσε βιβλία και άλλα εκκλησιαστικά μνημεία στο ναό. Ο πρώτος καθεδρικός ναός της πόλης υπήρξε η πετρόκτιστη εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπους, η οποία πρωτολειτούργησε το 1832. Βρίσκεται στην πλατεία με την όμορφη κρήνη, με την επιγραφή που γράφει "Πλατεία Σταυρούλας Αιμ. Τούλα". Η Σταυρούλα Τούλα, υπήρξε ευεργέτης του τόπου και ενίσχυσης του Ιερού ναού του Αγίου Χαραλάμπους.
Στη Δημητσάνα θα περάσετε από κρήνες με ιστορικές επιγραφές, θα διαβείτε τοξωτά γεφύρια και ακόμη θα δείτε μνημεία αρχιερέων που πρόσφεραν πολλά κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης. Ένα από αυτά είναι η Προτομή του Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ιωσήφ, ο οποίος καταγόταν από τη Δημητσάνα και συγκεκριμένα την οικογένεια των Αντωνόπουλων, η οποία συμμετείχε ενεργά στον αγώνα κατά των Τούρκων. Ο ίδιος απαγχονίστηκε, όπως και πολλοί άλλοι αρχιερείς από τους Τούρκους. Επίσης θα συναντήσετε το μνημείο του Εθνομάρτυρα Μητροπολίτη Δημητσάνας, Φιλόθεου Χατζή, Κυπριακής καταγωγής, ο οποίος υπήρξε άνθρωπος ενάρετος, μορφωμένος και αγωνιστής. Ο μαρτυρικός του θάνατος λίγες μέρες πριν την άλωση της Τριπολιτσάς, από πείνα και στερήσεις από δόλιο σενάριο των Τούρκων, φανερώνει την άμεμπτη προσωπικότητα του, την φιλοπατρία και την απεριόριστη αξιοπρέπεια του. Στους Δημητσανίτες αλλά και σε όλη τη Γορτυνία επένδυσε στη παιδεία των κατοίκων, υπήρξε ένας άνθρωπος αγαπητός και το πρώτο του έργο ήταν η ίδρυση του Επισκοπικού Μεγάρου.
Η Δημητσάνα το 2009 απέκτησε και Συνεδριακό κέντρο, το οποίο είναι έργο του καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Γεράκη. Πολιτιστικές εκδηλώσεις και συνέδρια λαμβάνουν μέρος στην δύο επιπέδων αμφιθεατρική αίθουσα, χωρητικότητας 210 θέσεων. Πλούσιος τόπος και ευλογημένος, αποτελεί ένα αξιόλογο τουριστικό θέρετρο για την Πελοπόννησο. Τα πολυτελή resort που βρίσκονται σε κοντινή απόσταση, οι παραδοσιακοί ξενώνες, οι δραστηριότητες, τα δρώμενα, οι θρησκευτικές εκδηλώσεις που συνεχίζονται μέσα από δράσεις και πρωτοβουλίες συλλόγων, την καθιστούν πρώτη στη λίστα των κορυφαίων προορισμών. Ενδείκνυται για επίσκεψη καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου. Αν βρεθείτε στη χειμωνιάτικη και χιονισμένη Δημητσάνα, επισκεφτείτε το χιονοδρομικό κέντρο του Μαίναλου και απολαύστε σκι στις πλαγιές του. Αν βρεθείτε Απόκριες, αναβιώνει το έθιμο του Μακαρονά. Στις 25 του Μάρτη, διοργανώνονται Λαμπαδηδρομίες. Το Πάσχα, στην κεντρική πλατεία σουβλίζουν τον οβελία παραδοσιακά, ενώ καθ' όλη τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, προγραμματίζονται εκδηλώσεις στο μουσείο Υδροκίνησης. Το πανηγύρι για τον εορτασμό της πολιούχου, Αγίας Κυριακής, στις 7 Ιουλίου με παραδοσιακούς χορούς. Τις θρησκευτικές εκδηλώσεις όλων των Αγίων που έζησαν και μεγαλούργησαν με τον αγώνα τους στη Δημητσάνα. Επίσης ο Αύγουστος είναι μήνας πολιτιστικών εκδηλώσεων. Ενώ διοργανώνονται πεζοπορίες στο μικρό Άγιο Όρος της Πελοποννήσου, καθώς και διάφορες μορφές εναλλακτικού τουρισμού στο Λούσιο.
Αφού δοκιμάσετε τη γαστρονομία του τόπου στα εστιατόρια, και το ελληνικό πρωινό στους ξενώνες του, πριν φύγετε, αγοράστε τοπικά προϊόντα, και είδη λαϊκής τέχνης. Διαλεχτά ζυμαρικά, αρωματικά βότανα, κρασί και τσίπουρο, τυροκομικά προϊόντα, αρωματικά γλυκά του κουταλιού και πολλά άλλα εδέσματα θα σας θυμίζουν γευστικά το ταξίδι σας εκεί.
Φεύγοντας από την Αρχαία Γόρτυνα, υπάρχει πινακίδα που οδηγεί στο Ελληνικό Αρκαδίας. Ένα χωριό που και μόνο το όνομα του τα λέει όλα. Είναι Ελληνικό, καθώς έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός ελληνικού χωριού, βρίσκεται σε μια καταπληκτική τοποθεσία, στέκεται εκεί ψηλά και αγναντεύει τον κάμπο της Μεγαλόπολης. Η άλλη πλευρά του χωριού, αυτή που οδηγεί στη Στεμνίτσα, σε προϊδεάζει θετικά και για τα άλλα εκπληκτικά χωριά που θα συναντήσεις στο δρόμο σου. Το Ελληνικό, παλαιότερα ονομαζόταν Μουλάτσι και στα δύσκολα χρόνια των πολέμων, γνώρισε την πείνα, τη φτώχεια αλλά και την εγκατάλειψη. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια συγκαταλέγεται σε ένα από τα καλύτερα χωριά σε υποδομές, αναπτύσσοντας ταυτόχρονα την ανοδική τουριστική πορεία του. Τα καταλύματα υψηλού επιπέδου που διαθέτει, προσφέρουν άνετη διαμονή, καλύπτοντας τις απαιτήσεις του πελάτη.
Επιλέξτε καφέ ή φαγητό στην πλατεία του χωριού, καθώς ότι επιλογή και να κάνετε θα δικαιωθείτε, από τη φιλοξενία και την καλή ποιότητα των υλικών. Στην κεντρική πλατεία της Αγίας Τριάδας αφιερώστε χρόνο για να θαυμάσετε, το άλλοτε 3θέσιο Δημοτικό σχολείο, το Ηρώο αφιερωμένο στον στρατιώτη που πολέμησε για χάρη της πατρίδας, καθώς και μπρούτζινο άγαλμα του γέροντα του Μοριά, ο οποίος στέκει με επιβλητικό και σκεπτικό ύφος. Το Εκκλησιαστικό μουσείο του Ελληνικού, ιδρύθηκε από το σύλλογο γυναικών το 2009. Στην έκθεση θα δείτε περίπου 30 εικόνες αγιογραφημένες από τις αρχές του 20ου αιώνα, καθώς και τους δύο μεγαλοπρεπείς πολυέλαιους που την στολίζουν. Το εξωκλήσι του Προφήτη Ηλία βρίσκεται στην άκρη του χωριού και φαντάζει μοναδικό με τον μπλε του τρούλο, κάτω από τον γαλάζιο ουρανό.
 |
| Δημοτικό σχολείο Ελληνικού |
Αξίζει να περπατήσετε στα πέτρινα σοκάκια του χωριού, ο δρόμος θα σας βγάλει και στα πέτρινα πηγάδια, εκεί όπου είναι έντονη η θύμηση από παλιές εποχές, τα δύσκολα χρόνια στα οποία οι γυναίκες κουβαλούσαν με δυσκολία τις στάμνες με το νερό στην πλάτη τους. Στην είσοδο του χωριού από Καρύταινα προς Ελληνικό, βρίσκεται η Μαυράκειος Επαγγελματική σχολή, δωρεά του ομογενή Ιωάννου Μαυράκου το 1965. Η σχολή σήμερα λειτουργεί ως επαγγελματική σχολή της Δ.Ε.Η. Λίγο πιο κάτω η Μονή Αγίου Νικοδήμου, η οποία ακολουθεί το παλαιό ημερολόγιο και κτίστηκε το 1975. Φεύγοντας επιλέξτε για τις αγορές σας τοπικά προϊόντα, μυζήθρες και χυλοπίτες, αλλά και το περίφημο μέλι βανίλιας.
 |
| Προφήτης Ηλίας, Ελληνικό |
"Απόρθητη χωροπούλα", ονόμασε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης την Στεμνίτσα. Ένα ακόμη ορεινό χωριό της μαγευτικής Αρκαδίας, γένους θηλυκού, με την ονομασία να σημαίνει δασώδης περιοχή, απόλυτα βουτηγμένη στις κερασιές, τις καρυδιές και τα πλατάνια. Ζωγραφιά γεμάτη χρώματα, που μόνο η φύση ξέρει να ζωγραφίζει καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου. Η Στεμνίτσα, είναι μια τοποθεσία στην οποία αξίζει να περιπλανηθείτε στα πέτρινα σοκάκια, να μάθετε την ιστορία της, στα μαγαζάκια να γνωρίσετε την τέχνη της, στις βυζαντινές εκκλησίες να θαυμάσετε τις τέλειες αγιογραφίες και φυσικά να γευτείτε τα γλυκά της και να μην παραξενευτείτε, αν μέσα στο καλοκαίρι σαγηνεύσει τον ουρανίσκο σας η γεύση από μελομακάρονα και κουραμπιέδες. Είναι κι αυτό ένα έθιμο της Αρκαδίας, όπως και οι δίπλες, να φτιάχνονται όλες τις εποχές του έτους και να συνοδεύουν κοινωνικές εκδηλώσεις.
 |
| Στεμνίτσα |
Αφήστε το αυτοκίνητο λίγο πριν μπείτε στο χωριό, για πολλούς και ευνόητους λόγους, άλλωστε αξίζει να παραμένει παραδοσιακό το οδικό δίκτυο, γιατί πως αλλιώς θα περιπλανηθείτε στους δρόμους της. Μέχρι τον 12ο αιώνα ονομαζόταν Υψούς, σύμφωνα με ιστορικές πληροφορίες. Γνωστή για την τέχνη της αργυροχρυσοχοΐας από τα μεταβυζαντινά χρόνια, η Στεμνίτσα ξεχώρισε με αυτό το επίτευγμα, μεγαλουργώντας όπως και οι μαθητές της σχολής, καθιστώντας τον τόπο περήφανο. Η σχολή που στεγάζεται σε ανακαινισμένο διώροφο κτίριο, δέχεται μαθητές από όλη την Ελλάδα και στα δύο χρόνια που διαρκεί η φοίτηση, τους παρέχει πλήρη εκπαίδευση και επιμόρφωση πάνω σε πρακτικά, όσο και θεωρητικά μαθήματα. Έργα τέχνης αργυροχρυσοχοΐας θα προμηθευτείτε από τα τοπικά μαγαζιά, καθώς θα θαυμάσετε και στο Λαογραφικό μουσείο του χωριού.
 |
| σχολή αργυροχρυσοχοΐας, Στεμνίτσα |
Το μουσείο στεγάζεται σε δύο κτίρια, δωρεές Στεμνιτσιωτών, ενώ στα εκθέματα του περιλαμβάνονται συλλογές από παραδοσιακά επαγγέλματα, αναπαράσταση παραδοσιακού Στεμνιτσιώτικου σπιτιού, συλλογή αντικειμένων λαϊκής τέχνης, βιτρίνες με αντικείμενα εκκλησιαστικής αργυροχρυσοχοΐας, υφαντά καθώς και η συλλογή του καραγκιοζοπαίκτη, Λάμπρου Καραδήμα. Το Λαογραφικό μουσείο, επισκέπτονται πάνω από 10.000 επισκέπτες κάθε χρόνο. Το χωριό φημίζεται για την αρχιτεκτονική του, καθώς και για τα παλαιά σπίτια που ανακαινίσθηκαν, όπως το πυργόσπιτο του Μπουρνάζου, κτίσμα του 1854, το οποίο λειτουργεί σήμερα ως ξενοδοχείο πολυτελείας. Κοντά στο πυργόσπιτο βρίσκεται η σχολή της Αργυροχρυσοχοΐας και η εκκλησία των Τριών Ιεραρχών (Αγίων Αναργύρων), με αξιόλογες αγιογραφίες του 17ου αιώνα, ενώ απέναντι από το ναό βρίσκεται το Λαογραφικό μουσείο.
 |
| Λαογραφικό μουσείο Στεμνίτσας |
Ψηλά στο κάστρο, στέκεται το Ηρώο των πεσόντων, το οποίο τιμά τους αγωνιστές της Επανάστασης. Από εδώ μπορείτε να θαυμάσετε την εκπληκτική θέα και το πυργόσπιτο του Γεωργίου Ροΐλού, ο οποίος υπήρξε οπλαρχηγός του 1821. Κοντά στο κάστρο βρίσκεται και η εκκλησία του Αγίου Νικολάου, η οποία είναι πολύ παλιά, ενώ σε επιγραφή μαρτυρά πως ανακαινίσθηκε τον 16ο αιώνα. Ακόμη θα δείτε την εκκλησία του Προφήτη Ηλία και την Παναγία τη Μπαφέρως ή Μπαφέρου, με τοιχογραφίες του 17ου αιώνα. Περπατώντας μέσα στα πέτρινα καλντερίμια, με λίγη καλή φαντασία μπορείτε να ακούσετε τον γανωματή και τους χαλκωματάδες να καλούν τις κυράδες πως ήρθε η ώρα να γανώσουν τα μεταλλικά σκεύη τους. Άκρως παραδοσιακά επαγγέλματα που ξεκίνησαν από τη γραφική Στεμνίτσα και σεργιάνισαν στις γειτονιές της Κωνσταντινούπολης, της Σμύρνης και της Μόσχας, αλλά και σε όλη την Ελλάδα. Το ίδιο και οι κουδουνάδες, οι καμπανάδες, οι σιδεράδες και όλοι εκείνοι οι τεχνίτες που γνώριζαν τέλεια την κατασκευή της μυστικής τέχνης τους, η οποία άκμασε τον 18ο και 19ο αιώνα.
 |
| Παναγία Μπαφέρω |
Άλλη μια όμορφη γειτονιά της Στεμνίτσας είναι και η κεντρική πλατεία, περιτριγυρισμένη από καταστήματα εστίασης, παραδοσιακά καφενεία, το Δημαρχείο του Δήμου Τρικολώνων, καθώς και τον Μητροπολιτικό ναό του Αγίου Γεωργίου. Στολίδι για το χωριό το καμπαναριό, φτιαγμένο από μαρμαρά της Τήνου το 1877, αλλά στολίδι επίσης είναι και οι αγιογραφίες του ναού, τις οποίες έχει φιλοτεχνήσει ο Φώτης Κόντογλου. Λίγο πιο κάτω από την πλατεία επισκεφτείτε το Νικολετοπούλειο Πνευματικό κέντρο, πρώην κτίριο Δημοτικού σχολείου. Στο κτίριο στεγάζεται η Χαστούπειος βιβλιοθήκη. Επίσης, στο κτίριο διοργανώνονται πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων και αποτελεί κόσμημα για τον τόπο.
 |
| κεντρική πλατεία και καμπαναριό Στεμνίτσας |
Στην είσοδο της Στεμνίτσας, ερχόμενοι από το Ελληνικό, κτισμένο σε ιδανική τοποθεσία, συνδυασμός εκπληκτικής θέας και θρησκευτικής ευλάβειας, βρίσκεται το Μοναστήρι της Χρυσοπηγής ή Ζωοδόχου Πηγής, στο οποίο συνεδρίασε η Α' Πελοποννησιακή Γερουσία για την έκβαση του αγώνα, καθιστώντας τη Στεμνίτσα πρωτεύουσα της Ελλάδας για λίγες ημέρες. Το μοναστήρι κτίστηκε δέκα χρόνια πριν την Άλωση της Κωνσταντινούπολης. Οι αγιογραφίες του ναού είναι εκπληκτικές. Πρόσφατα ανακαινίσθηκε, με αποτέλεσμα τα χρώματα να ζωντανεύουν στις τοιχογραφίες του ναού. Κάθε χρόνο, στις 10 Ιουνίου, μέσα στο κελί το οποίο παρευρέθηκαν οι κληρικοί και οπλαρχηγοί του αγώνα για τη συνέλευση, τελείται υπό το φως των κεριών πανηγυρική λειτουργία. Ακολουθούν παραδοσιακά δρώμενα με χορούς, τραγούδια και φιλοξενία από τους ντόπιους. Δοκιμάστε να αφεθείτε στο χάδι της φύσης, μέσα από πεζοπορικές εξορμήσεις, απόλυτα οργανωμένες, από την έμπειρη ομάδα του Menalontrail. Το πρώτο Ελληνικό πιστοποιημένο μονοπάτι από την Πανευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Πεζοπόρων και ένατο Ευρωπαϊκό, λειτουργεί στη Στεμνίτσα από τον Ιούνιο του 2015 και προσφέρει πεζοπορία σε οκτώ προτεινόμενες διαδρομές συνολικού μήκους, 75 χλμ.
 |
| Μοναστήρι Ζωοδόχου Πηγής, Στεμνίτσα |
Τα πανέμορφα χωριά της Αρκαδίας, είναι πραγματικά το ένα καλύτερο από το άλλο, αναμφισβήτητα ξεχωριστά, ασκούν μεταξύ τους θεμιτό ανταγωνισμό. Ο δρόμος μετά τη Στεμνίτσα μας οδηγεί στην ιστορική και πανέμορφη Δημητσάνα. Μα αλήθεια, με ποιο τρόπο να ξεκινήσει κάποιος την περιήγηση του στο πανέμορφο αυτό μέρος. Η Δημητσάνα είναι ένα μέρος αξιολάτρευτο και με φιλόξενους κατοίκους. Έτσι όπως είναι κτισμένη αμφιθεατρικά, η θέα που προσφέρει δεν περιγράφεται. Έτσι όπως την αντικρίζεις, φαντάζει απόλυτα παραδοσιακή και πέτρινη. Έτσι όπως την μυρίζεις, μόνο θαλπωρή και ηρεμία σου προσφέρει, το χειμώνα με το ομιχλώδες τοπίο που την περιβάλει, ενώ την άνοιξη με τα πουλιά που καλωσορίζουν μαγικά την εποχή. Τα πολυτελή καταλύματα που διαθέτει και οι χώροι εστίασης, βοηθούν πολύ στην τουριστική της άνοδο.
 |
| Δημητσάνα |
Ανατρέχοντας στο παρελθόν μαθαίνουμε πως ονομαζόταν αρχαία Τεύθις. Η αρχαία Τεύθις για αρκετά χρόνια, ανήκε στην κυριαρχία του Αρκαδικού Ορχομενού, αλλά από το 370 π.Χ. και έπειτα, ήταν υπό την κυριαρχία της νεοσύστατης ιδρυθείσας Μεγαλόπολης. Τα ερείπια των τειχών της Ακρόπολης της αρχαίας πόλης, εικάζεται ότι βρίσκονται στο λόφο που είναι κτισμένη η Δημητσάνα. Ο περιηγητής Παυσανίας εκεί αντίκρισε άγαλμα αφιερωμένο στη θεά Αθηνά, το οποίο έφερε κόκκινο τελαμώνα στο μηρό του. Ο μύθος έχει να πει για το συγκεκριμένο άγαλμα πως φτιάχτηκε από τον αρχηγό της πόλης, τον Όρτυνα, για να τιμήσει τη θεά Αθηνά, η οποία βοήθησε τον τόπο να σωθεί από την ακαρπία της γης, αλλά και τον ίδιο να γιατρευτεί από βαριά αρρώστια. Η αφορμή για τη δημιουργία του αγάλματος, ήταν η λογομαχία που είχε ο Όρτυνας με τον Αγαμέμνωνα στην Αυλίδα, με σκοπό να μεταβεί στην εκστρατεία κατά της Τροίας. Αμετάπιστος ο Όρτυνας, διέταξε τους στρατιώτες του να υποχωρήσουν από τη μάχη και όσο κι αν προσπάθησε η θεά Αθηνά, η οποία παρουσιάστηκε με τη μορφή του Μέλανα, γιο του Ώπα, ώστε να του αλλάξει τη γνώμη, αυτό ήταν αδύνατο. Από το θυμό του ο Όρτυνας τραυμάτισε τη θεά στον μηρό. Ο χρησμός από το μαντείο της Δωδώνης ήταν καταπέλτυς για τον Όρτυνα, ο οποίος έσπευσε να φτιάξει το άγαλμα της θεάς Αθηνάς, για να μπορέσει να σωθεί. Αναφέρεται, από ιστορικές πηγές ότι η πόλη υπήρχε από την Προϊστορική εποχή, ενώ άκμασε από τους Αρχαϊκούς έως και τους Ρωμαϊκούς χρόνους. Νομίσματα έφεραν την ονομασία «Αχαιών Τευθίδα», κατά την προσχώρηση αυτής στην Αχαϊκή Συμπολιτεία.
 |
| τείχη αρχαίας Τεύθιδος, Δημητσάνα |
Ο 18ος αιώνας βρίσκει τη Δημητσάνα σε πλήρη οικονομική άνοδο λόγω της ακμής του εμπορίου και της βιοτεχνίας. Στα χρόνια της Οθωμανικής κυριαρχίας, οι αγωνιστές του τόπου συνέβαλαν ουσιαστικά στον αγώνα των Ελλήνων κατά των Τούρκων. Η Δημητσάνα αποτέλεσε το οπλοστάσιο του αγώνα για την ελευθερία, τίτλο τον οποίο απέκτησε λόγω της παραγωγής πυρίτιδας. Το μπαρούτι από την Δημητσάνα ήταν διαδεδομένο από την αρχή της Τουρκοκρατίας έως και το 1910, όπου για λόγους φορολογίας, σταμάτησε η εμπορική του παραγωγή. Χρησιμοποιήθηκε δε και για την κατασκευή φουρνέλων, για φυσίγγια κυνηγιού και για τα όπλα της Ελληνικής Επανάστασης. Δεκατέσσερις μπαρουτόμυλοι λειτουργούσαν στη Δημητσάνα κατά μήκος του Αγίου Ιωάννη, υπό την εποπτεία των αδελφών Σπηλιωτόπουλου.
 |
| μπαρουτόμυλοι Δημητσάνας |
Τη σημερινή εποχή, οι επισκέπτες μπορούν να ξεναγηθούν στο μουσείο Υδροκίνησης, για να ανακαλύψουν την τέχνη τους. Το μουσείο το συναντάμε στην είσοδο της πόλης, ερχόμενοι από Στεμνίτσα. Ιδρύθηκε από το ίδρυμα της Τράπεζας Πειραιώς, με σκοπό τη δυνατότητα αναμετάδοσης της γνώσης και της τεχνογνωσίας της υδροκίνησης, παρουσιάζοντας τις τέσσερις μορφές που χρησιμοποιήθηκαν. Παραδοσιακά λειτουργούν ένας μπαρουτόμυλος, ένας αλευρόμυλος, μια νεροτριβή, ένα βυρσοδεψείο, ενώ άξιο θαυμασμού είναι το σπίτι του Μυλωνά, το σπίτι του Βυρσοδέψη και ένα ρακοκάζανο. Επίσης, στο μουσείο είναι εφικτή η δυνατότητα οπτικοακουστικής ξενάγησης, η οποία ενημερώνει για τη χρήση λειτουργίας του νερού. Το μουσείο λειτουργεί από το 1997 και το επισκέπτονται κάθε χρόνο 50.000 επισκέπτες. Μέσα από την ιστοσελίδα του μουσείου ενημερωθείτε για τις επιτυχημένες δράσεις του.
 |
| μουσείο Υδροκίνησης |
Περήφανοι για την Δημητσανίτικη καταγωγή τους, ήταν ο Παλαιών Πατρών Γερμανός και ο Πατριάρχης Επίσκοπος Γρηγόριος ο Ε'. Συνοδοιπόροι και οι δύο για την ελευθερία του Έθνους, υπήρξαν σημαντικές προσωπικότητες για την ιστορία. Ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, εκφώνησε με θάρρος και τόλμη τις τρείς λέξεις για την ελευθερία του Ελληνικού λαού: «Θρησκεία, Ελευθερία, Πατρίς». Στέλνοντας και γραπτώς την υπογραφή του, εξέδωσε το μήνυμα της ελευθερίας στις Μεγάλες Δυνάμεις, δίνοντας το έναυσμα για την εκκίνηση του Απελευθερωτικού αγώνα στην Αγία Λαύρα. Το πατρικό του σπίτι, στη γενέτειρα του, βρίσκεται κοντά στο σπίτι του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε'. Αξίζει να επισκεφτείτε τη γειτονιά αυτή στη Δημητσάνα, ενώ στην είσοδο του χωριού ερχόμενοι από Στεμνίτσα, στέκουν επιβλητικά πάνω σε μαρμάρινο βάθρο δύο μαρμάρινα αγάλματα, αφιερωμένα στη μνήμη του Παλαιών Πατρών Γερμανού, έργο του Ιταλού γλύπτη Caparelo το 1930. Το ένα φαντάζει θλιμμένο και απεικονίζει την Ελλάδα, ενώ το άλλο απεικονίζει τον ίδιο. Το λείψανο του, φυλάσσεται στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Δημητσάνας.
 |
| μνημείο του Παλαιών Πατρών Γερμανού στη Δημητσάνα |
"Αν ο καθένας μας έκανε το καλό όπως μπορούσε, δε θα υπήρχαν στον κόσμο δυστυχισμένοι" - Πατριάρχης Επίσκοπος Γρηγόριος ο Ε'. Το σπίτι του Πατριάρχη Γρηγορίου, λειτουργεί ως Εκκλησιαστικό μουσείο. Η παραδοσιακή ανακαινισμένη οικία του Πατριάρχη, είναι διώροφη με πέτρινη εσωτερική σκάλα. Ο πρώτος όροφος αποτελείται από μικρό ναό εις μνήμη του Πατριάρχη, ενώ στο δεύτερο εκτίθενται ιερά σκεύη, άμφια, θυμιατά, η εικόνα του Αγίου Γεωργίου αφιερωμένη από τον Επίσκοπο στον ναό του Αγίου Γεωργίου Δημητσάνας, ένα σκευοφυλάκιο αγιογραφημένο και πολλά άλλα σημαντικά εκθέματα. Ο ευσεβής Πατριάρχης αναγνωρίσθηκε ως Εθνομάρτυρας από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 10 Απριλίου του 1921. Υπήρξε ένας αληθινός και αποφασισμένος αγωνιστής κατά των Οθωμανών Τούρκων. Το μαρτυρικό του τέλος, με απαγχονισμό, ανήμερα της ημέρας του Πάσχα, φανερώνει πως το τίμιο αίμα που έχυσε για την πατρίδα, τον καθιστά Άγιο της Ορθοδοξίας. Το άγιο λείψανο του είναι τοποθετημένο σε περίβλεπτη λάρνακα και φυλάσσεται στην Μητρόπολη Αθηνών. Κοντά στο ναό της Αγίας Κυριακής, στέκεται περήφανα ο ανδριάντας του Πατριάρχη.
 | |||
| οικία Πατριάρχη Γρηγορίου Ε' |
Αξίζει να επισκεφτείτε το ναό της Αγίας Κυριακής, πολιούχου της Δημητσάνας, τη Δημοτική Βιβλιοθήκη καθώς και το μουσείο Ελληνικής Σχολής. Από εδώ μπορείτε να διακρίνετε το περίφημο ρολόι της πόλης. Το έργο κατασκευής του άρχισε το 1900, ενώ η κατασκευή του υλοποιήθηκε το 1934 και έχει ύψος 27 μέτρα. Μαρμαρογλύπτες από την Τήνο αλλά και εργάτες του τόπου, πρόσφεραν την εργασία τους, ενώ ομογενείς από τη Νέα Υόρκη έστειλαν το μηχανισμό και την καμπάνα.
 |
| ρολόι Δημητσάνας |
Η ιστορία που ξετυλίγετε μέσα από τους χιλιάδες τόμους βιβλίων που φιλοξενεί στα ράφια της η βιβλιοθήκη, μας μεταφέρει στη χρονολογία 1764, έτος ίδρυσης από τους μοναχούς Γεράσιμο Γούνα και Αγάπιο Λεονάρδο, οι οποίοι είχαν κάνει σπουδές στην Ευαγγελική σχολή της Σμύρνης. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, υπήρξε μια από τις τέσσερις βιβλιοθήκες του Ελληνικού κράτους και αριθμούσε 5.000 τόμους. Σήμερα, τα ράφια της αριθμούν 15.000 τόμους, ενώ από τα παλιά βιβλία έχουν διασωθεί περίπου 700. Ακόμη, στα εκθέματα της βιβλιοθήκης συγκαταλέγονται λαογραφική και αρχαιολογική συλλογή, η σέλα του οπλαρχηγού Παπαφλέσσα και άλλα ιστορικά αρχεία. Η Ελληνική Σχολή ιδρύθηκε και αυτή το 1764, καθώς ιδρυτές της ήταν οι ίδιοι μοναχοί, ιδρυτές και της βιβλιοθήκης. Στις αίθουσες της μορφώθηκαν πολλοί λόγιοι και ιερείς, δάσκαλοι, καθώς και σπουδαία ονόματα που έγραψαν ιστορία, όπως ο Παπαφλέσσας, οι Δεληγιανναίοι, ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε' και άλλοι.
 |
| βιβλιοθήκη Δημητσάνας |
Μέσα στα στενά της κωμόπολης θα θαυμάσετε τα περίφημα αρχοντικά. Ξεχωρίζει ο Πύργος του Ξενιού, κτισμένος το 1850 από τον Κωνσταντίνο Κουκουζή, ο οποίος υπήρξε σταφιδέμπορας στην Πάτρα. Το αρχοντικό ξεχωρίζει λόγο της πενταόροφης κατασκευής του, άλλωστε θεωρείται και το ψηλότερο κτίριο στην Πελοπόννησο, καθώς και λόγο της εκπληκτικής ζωγραφικής στο εσωτερικό του, από εκλεκτούς ζωγράφους. Το αρχοντικό βρίσκεται στη συνοικία του Κάστρου. Ξεχωριστό αρχοντικό για τον τόπο είναι και το σπίτι του Αντωνόπουλου, κτισμένο το 1780, ιστορικό κτίριο, το οποίο λειτουργούσε έως το 1929 ως Γυμνάσιο. Επίσης, υπήρξε σημείο συνάντησης των αγωνιστών που έλαβαν μέρος στην Φιλική Εταιρία.
 |
| πύργος Ξενιού |
Το Παρθεναγωγείο, δημοτικό σχολείο θηλέων, κτίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και είναι δωρεά του Ανδρέα Συγγρού. Το Παρθεναγωγείο λειτούργησε και ως Ειρηνοδικείο, ενώ εικάζεται πως θα επισκευαστεί ως Αρχαιολογικό Μουσείο της Δημητσάνας. Βρίσκεται απέναντι από το ναό του Αγίου Ευθυμίου και Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε'. Στη θέση του ναού, υπήρχε το σπίτι του Οσιομάρτυρα Ευθυμίου, καθώς η Δημητσάνα είναι τόπος καταγωγής του. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Άγιος αφού εξισλαμίσθηκε και ονομάσθηκε Ρεσίτης, αμέσως μετανόησε για την πράξη του και μετέβει στο Άγιο Όρος. Εκεί συνάντησε τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε', όπου με τη βοήθεια τη δική του και του Θεού, με προσευχή, μετάνοια και ασκητική ζωή, έγινε μοναχός. Ανήμερα της γιορτής των Βαΐων, στις 19 Μαρτίου 1814, ο μοναχός εμφανίσθηκε με βάγια και σταυρούς ενώπιον του Τούρκου Πασά και μπροστά του ασπάσθηκε ξανά τον Χριστιανισμό. Ο Οσιομάρτυρας αφού υπέστη φριχτά βασανιστήρια, οδηγήθηκε στο θάνατο με απαγχονισμό. Η μνήμη του τιμάται στις 22 Μαρτίου, ημέρα του θανάτου του. Ο Ιερός ναός του Αγίου Γεωργίου, έχει τοιχογραφίες βυζαντινής τεχνοτροπίας και έτος κτήσης του είναι το μακρινό 1720. Εδώ ιερουργούσε ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, καθώς η ενορία ανήκε στην οικογένεια του. Επίσης, ο ίδιος αφιέρωσε βιβλία και άλλα εκκλησιαστικά μνημεία στο ναό. Ο πρώτος καθεδρικός ναός της πόλης υπήρξε η πετρόκτιστη εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπους, η οποία πρωτολειτούργησε το 1832. Βρίσκεται στην πλατεία με την όμορφη κρήνη, με την επιγραφή που γράφει "Πλατεία Σταυρούλας Αιμ. Τούλα". Η Σταυρούλα Τούλα, υπήρξε ευεργέτης του τόπου και ενίσχυσης του Ιερού ναού του Αγίου Χαραλάμπους.
 |
| ναός Αγίου Χαραλάμπους |
Στη Δημητσάνα θα περάσετε από κρήνες με ιστορικές επιγραφές, θα διαβείτε τοξωτά γεφύρια και ακόμη θα δείτε μνημεία αρχιερέων που πρόσφεραν πολλά κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης. Ένα από αυτά είναι η Προτομή του Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ιωσήφ, ο οποίος καταγόταν από τη Δημητσάνα και συγκεκριμένα την οικογένεια των Αντωνόπουλων, η οποία συμμετείχε ενεργά στον αγώνα κατά των Τούρκων. Ο ίδιος απαγχονίστηκε, όπως και πολλοί άλλοι αρχιερείς από τους Τούρκους. Επίσης θα συναντήσετε το μνημείο του Εθνομάρτυρα Μητροπολίτη Δημητσάνας, Φιλόθεου Χατζή, Κυπριακής καταγωγής, ο οποίος υπήρξε άνθρωπος ενάρετος, μορφωμένος και αγωνιστής. Ο μαρτυρικός του θάνατος λίγες μέρες πριν την άλωση της Τριπολιτσάς, από πείνα και στερήσεις από δόλιο σενάριο των Τούρκων, φανερώνει την άμεμπτη προσωπικότητα του, την φιλοπατρία και την απεριόριστη αξιοπρέπεια του. Στους Δημητσανίτες αλλά και σε όλη τη Γορτυνία επένδυσε στη παιδεία των κατοίκων, υπήρξε ένας άνθρωπος αγαπητός και το πρώτο του έργο ήταν η ίδρυση του Επισκοπικού Μεγάρου.
 |
| μνημείο Φιλοθέου Χατζή |
Η Δημητσάνα το 2009 απέκτησε και Συνεδριακό κέντρο, το οποίο είναι έργο του καθηγητή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Γεράκη. Πολιτιστικές εκδηλώσεις και συνέδρια λαμβάνουν μέρος στην δύο επιπέδων αμφιθεατρική αίθουσα, χωρητικότητας 210 θέσεων. Πλούσιος τόπος και ευλογημένος, αποτελεί ένα αξιόλογο τουριστικό θέρετρο για την Πελοπόννησο. Τα πολυτελή resort που βρίσκονται σε κοντινή απόσταση, οι παραδοσιακοί ξενώνες, οι δραστηριότητες, τα δρώμενα, οι θρησκευτικές εκδηλώσεις που συνεχίζονται μέσα από δράσεις και πρωτοβουλίες συλλόγων, την καθιστούν πρώτη στη λίστα των κορυφαίων προορισμών. Ενδείκνυται για επίσκεψη καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου. Αν βρεθείτε στη χειμωνιάτικη και χιονισμένη Δημητσάνα, επισκεφτείτε το χιονοδρομικό κέντρο του Μαίναλου και απολαύστε σκι στις πλαγιές του. Αν βρεθείτε Απόκριες, αναβιώνει το έθιμο του Μακαρονά. Στις 25 του Μάρτη, διοργανώνονται Λαμπαδηδρομίες. Το Πάσχα, στην κεντρική πλατεία σουβλίζουν τον οβελία παραδοσιακά, ενώ καθ' όλη τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, προγραμματίζονται εκδηλώσεις στο μουσείο Υδροκίνησης. Το πανηγύρι για τον εορτασμό της πολιούχου, Αγίας Κυριακής, στις 7 Ιουλίου με παραδοσιακούς χορούς. Τις θρησκευτικές εκδηλώσεις όλων των Αγίων που έζησαν και μεγαλούργησαν με τον αγώνα τους στη Δημητσάνα. Επίσης ο Αύγουστος είναι μήνας πολιτιστικών εκδηλώσεων. Ενώ διοργανώνονται πεζοπορίες στο μικρό Άγιο Όρος της Πελοποννήσου, καθώς και διάφορες μορφές εναλλακτικού τουρισμού στο Λούσιο.
 |
| χιονοδρομικό κέντρο Μαίναλου |
Αφού δοκιμάσετε τη γαστρονομία του τόπου στα εστιατόρια, και το ελληνικό πρωινό στους ξενώνες του, πριν φύγετε, αγοράστε τοπικά προϊόντα, και είδη λαϊκής τέχνης. Διαλεχτά ζυμαρικά, αρωματικά βότανα, κρασί και τσίπουρο, τυροκομικά προϊόντα, αρωματικά γλυκά του κουταλιού και πολλά άλλα εδέσματα θα σας θυμίζουν γευστικά το ταξίδι σας εκεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.