ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΕΣ ΝΕΔΑΣ

Κείμενο και έρευνα του Νίκου Αϊβαλή

Σ' αυτό το οδοιπορικό μας έχουμε ως προορισμό τους καταρράκτες Νέδας, ένα από τα πιο όμορφα φυσικά τοπία της Πελοποννήσου, αλλά και της Ελλάδας, έναν προορισμό που κάθε φυσιολάτρης θα πρέπει να έχει στους μελλοντικούς στόχους του να επισκεφθεί, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, έτσι ώστε να απολαύσει τα παγωμένα νερά του ποταμού.

Οι δρόμοι για να φτάσει κανείς στην Νέδα είναι αρκετοί, αναλόγως που έχει αφετηρία κάποιος, εμείς όμως θα προτείνουμε την εξής διαδρομή, αρκετά πολύωρη, αλλά θα σας ανταμείψει στο μέγιστο βαθμό, αφού θα έχετε περάσει μέσα από όσο το δυνατό περισσότερους υπέροχους προορισμούς.

Καρύταινα

Ξεκινώντας από την Καρύταινα η οποία βρίσκεται στην περιοχή της αρχαίας Βρένθης, παραδοσιακός πετρόκτιστος οικισμός, «το Τολέδο της Ελλάδας» όπως την χαρακτήρισε ο Νίκος Καζαντζάκης, διαμάντι της Γορτυνίας, με το κάστρο το οποίο ήταν ορμητήριο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, με πάρα πολλά αξιοθέατα, όπως οι οχυρώσεις της περιοχής, το γεφύρι του Κούκου και το ξακουστό γεφύρι της Καρύταινας, απ' όπου περνά ο ποταμός Αλφειός, όμως δεν είναι ο μόνος ποταμός της Καρύταινας, αφού ελάχιστα έξω από το χωριό, περνά και ο άλλος σπουδαίος ποταμός της Πελοποννήσου, ο Λούσιος.

πετρόκτιστη Καρύταινα

Από κει παίρνουμε τον δρόμο προς ένα άλλο πανέμορφο χωριό, αυτό της Ανδρίτσαινας, η οποία βρίσκεται στα σύνορα Αρκαδίας, Ηλείας, Μεσσηνίας. Η Ανδρίτσαινα έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επανάσταση του 1821, αλλά και στα Ορλωφικά, ενώ δέχθηκε την μανία του Ιμπραήμ το 1826. Πετρόκτιστη, με πλακόστρωτα σοκάκια, ενώ βρύσες τρέχουν δροσερό νερό. Στο χωριό βρίσκεται η Νικολοπούλειος Βιβλιοθήκη, η οποία ιδρύθηκε το 1840 από τον Κωνσταντίνο Αγαθόφρωνα Νικολόπούλο, με σπάνια χειρόγραφα και πάνω από 40.000 τόμους βιβλίων, είναι απαραίτητο να την επισκεφθεί κάποιος ταξιδιώτης. Η Ανδρίτσαινα, κτισμένη στη δυτική πλευρά του Λύκαιου όρους, του πανάρχαιου και πιο ιερού σημείου των αρχαίων Αρκάδων, με ψηλότερη κορυφή την Κρητέα, εκεί όπου σύμφωνα με τον μύθο γεννήθηκε ο θεός Δίας, ενώ η νύμφη Νέδα, Αγνώ και Θεισόα τον έλουσαν στα νερά της Αρκαδίας, εξού και το όνομα του ποταμού Νέδα που μας ενδιαφέρει σε αυτό το οδοιπορικό, από την νύμφη Νέδα. Στους πρόποδες του Λύκαιου υπάρχει η Λυκόσουρα, η οποία σύμφωνα με τον Παυσανία ήταν η πρώτη πόλη που ιδρύθηκε στον κόσμο, η πρώτη πόλη που είδε ο ήλιος, παλαιότερη όλων των πόλεων σε ηπειρωτική γη και νησιά: "ἀνωτέρω δὲ ὀλίγον τείχους τε περίβολος τῆς Λυκοσούρας ἐστὶ καὶ οἰκήτορες ἔνεισιν οὐ πολλοί. πόλεων δέ, ὁπόσας ἐπὶ τῇ ἠπείρῳ ἔδειξε γῆ καὶ ἐν νήσοις, Λυκόσουρά ἐστι πρεσβυτάτη, καὶ ταύτην εἶδεν ὁ ἥλιος πρώτην· ἀπὸ ταύτης δὲ οἱ λοιποὶ ποιεῖσθαι πόλεις μεμαθήκασιν ἄνθρωποι" (Παυσανίας VIII, 38, 1 Αρκαδικά).

Ανδρίτσαινα

Από κει, 14 χλμ νότια της Ανδρίτσαινας, προχωράμε τον δρόμο μας προς άλλον έναν σπουδαίο και σημαντικό προορισμό, τον ναό του Επικούριου Απόλλωνα (420 - 410 π.Χ.). Ο Παρθενώνας της Πελοποννήσου, αφού κατασκευαστής ήταν ο Ικτίνος, το πρώτο μνημείο στην Ελλάδα που ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO το 1968, βρίσκεται στις Βάσσες της Φιγαλείας. Ένα πραγματικό κόσμημα του αρχαίου κόσμου, όπου όποιος το επισκεφθεί, θα αφουγκραστεί τους χτύπους του παρελθόντος να χτυπάνε σαν καρδιά στον ιερό αυτό τόπο, ο οποίος εκτός από ιστορικός, είναι και εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς. Να αναφέρουμε πως τα πανέμορφα αυτά χωριά, ιστορικά μνημεία, διαδρομές, θα αναλύσουμε πιο λεπτομερώς σε άλλο οδοιπορικό μας, αφού σε αυτό το επίκεντρο είναι η Νέδα.

ναός Επικούριου Απόλλωνα

Φεύγοντας από κει πλέον πλησιάζουμε προς τον προορισμό μας. Πάμε προς Φιγαλεία, την αρχαία Αρκαδική πόλη, η οποία σήμερα ανήκει διοικητικά στον νομό Ηλείας. Άνηκε στην Παρρασία χώρα και βρισκόταν δίπλα στον ποταμό Νέδα. Οικιστής της πόλης ήταν ο Φιγαλέας, ένας από τους γιούς του Λυκάονα, εγγονός του Πελασγού. Στην Φιγάλεια υπήρχε ο ναός της Αθηνάς, άγαλμα του Ερμή και ναός του Διονύσου. Πλέον από εδώ είμαστε σε απόσταση αναπνοής από τον ποταμό Νέδα. Καθώς βρεθείτε στην Φιγαλεία, μπορείτε να θαυμάσετε την αρχαία Κρήνη της, καθώς και τον αρχαιολογικό χώρο της Φιγαλείας, ο οποίος είναι πολύ κοντά στον ποταμό.  Από κει ακολουθώντας πινακίδες, αλλά και κατευθύνσεις ντόπιων, μέσω ενός όχι πολύ εύκολου δρόμου, θα φτάσουμε στον προορισμό μας, στους καταρράκτες Νέδας, είτε με πεζοπορία από την Φιγαλεία για όσους έχουν αντοχές, είτε με αμάξι έως ένα σημείο.

αρχαία Φιγαλεία

Ο ποταμός Νέδα, πηγάζει από το όρος Λύκαιο που προαναφέραμε, ανάμεσα στα χωριά Κακαλέτρι και Πέτρα, πολύ κοντά στην Ανδρίτσαινα. Τα νερά της ύστερα από μια πορεία 32 χιλιομέτρων, καταλήγουν στο Ιόνιο, στη θέση Ελαία, λίγο έξω από την Κυπαρισσία. Όπως είπαμε το όνομα προέρχεται από την νύμφη Νέδα, την νεράιδα που ανέθρεψε τον Δία. Στον δρόμο προς τους καταρράκτες, πραγματικά δεν υπάρχει περίπτωση κάποιος να μην νιώσει ένα αίσθημα απίστευτης γαλήνης που προσφέρει η φύση απλόχερα μέσα από δέντρα, όπως πλατάνια, λεύκες, πουρνάρια, κυπαρίσσια, ενώ πανέμορφα φυτά συμπληρώνουν τον πίνακα, με καμπανούλες, ίριδες, κρόκους, αγριογαρύφαλλα, ορχιδέες και πολλά άλλα. Η ορνιθοπανίδα της περιοχής είναι πολύ πλούσια, με γερακίνες, φιδαετούς, ξεφτέρια, αλκυόνες, τσαλαπετεινούς, τσίχλες, αηδόνια, πολλά μικρά πτηνά που ομορφαίνουν τον τόπο με τις φωνές τους και την παρουσία τους, καθώς και η ερπετοπανίδα παρουσιάζει ενδιαφέρον, με φρύνους, βάτραχους, χελώνες, σαύρες και φίδια. Τα θηλαστικά της περιοχής είναι αλεπούδες, κουνάβια, ασβοί, σκαντζόχοιροι, νυχτερίδες και άλλα μικρά θηλαστικά, ενώ θα βρούμε μεγάλο αριθμό πεταλούδων και λιβελούλων. Η ιχθυοπανίδα του ποταμού απαρτίζεται από το πολύ σπάνιο ενδημικό είδος ψαριού, χρυσή μένιδα, καθώς και από ποταμοσαλιάρες, χέλια και ποταμοκέφαλους.

Νέδα

Η πεζοπορία δεν είναι ούτε μικρή, ούτε εύκολη, ειδικά όταν μιλάμε για καλοκαιρινούς μήνες, οπότε καλό είναι μαζί σας να έχετε μόνο τα απαραίτητα, τα οποία είναι μια φωτογραφική μηχανή ώστε να αποθανατίσετε το τοπίο, φαγητό και νερό. Φυσικά, δεν χρειάζεται να αναφέρουμε πως κατά την διάρκεια της παραμονής μας ή φεύγοντας, δεν αφήνουμε κανένα σκουπίδι ή οτιδήποτε άλλο πίσω. Φεύγουμε όπως ήρθαμε, φερόμαστε με απόλυτο σεβασμό στον τόπο, ο οποίος δεν είναι σπίτι μας, καθώς εκεί είμαστε φιλοξενούμενοι, οπότε πρέπει να αφήνουμε όσο το δυνατόν λιγότερη ανθρώπινη παρέμβαση, έτσι ώστε να ξαναβρούμε τον τόπο όπως τον βρήκαμε αρχικά, υπέροχο και μοναδικό.

ο νεραϊδότοπος της Νέδας

Καθώς προχωράμε θα φτάσουμε στον πρώτο καταρράκτη. Εκεί έρχεται η πρώτη ευχάριστη και εκθαμβωτική εικόνα, αφού είναι ένας μικρός αλλά πανέμορφος καταρράκτης, μέσα σε πανέμορφη φύση. Τα νερά του καταρράκτη πέφτουν ήπια και σχηματίζουν μια μικρή φυσική πισίνα με γαλαζοπράσινα νερά. Ακριβώς δίπλα από τον καταρράκτη υπάρχει μια μικρή ξύλινη γέφυρα. Από εκεί θα ανεβείτε στον προορισμό για τον οποίο ήρθαμε έως εδώ, τον μεγάλο καταρράκτη της Νέδας. Η διαδρομή δεν είναι εύκολη, γι αυτό πρέπει να είστε αρκετά προσεκτικοί, να μην κάνετε βιαστικές κινήσεις, αφού άλλωστε σημασία έχει να απολαύσετε όσο το δυνατόν περισσότερο το τοπίο.

πρώτος καταρράκτης

Φθάνοντας πάνω, εκεί είναι πια όπου κάθε επισκέπτης, χάνει την μιλιά του. Ένας μαγευτικός καταρράκτης, ρίχνει τα παγωμένα του νερά, σχηματίζοντας μια μικρή λίμνη μέσα σε πυκνή βλάστηση, σαν νεραϊδοφωλιά, ρίχνοντας τα νερά της από τα βράχια ώστε να καταλήξουν στον πρώτο καταρράκτη και από κει πια στο ποτάμι. Τα νερά είναι παγωμένα, μπορεί εκτός να έχει 40 βαθμούς, όμως μόλις μπείτε στα νερά του ποταμού, θα τρέμετε κυριολεκτικά, όμως θα νιώσετε το σώμα σας να ξαναγεννιέται, να αφήνει τα πάντα πίσω στο τρεχούμενο νερό και να ξαναβγαίνει νέο, καθώς και μέσα σας θα νιώθετε μια απόλυτη γαλήνη, μια απίστευτη αγαλλίαση, καθώς δίχως υπερβολή, το τοπίο εκεί είναι πραγματικά ένας επίγειος παράδεισος. Κάτω αριστερά από τον πρώτο καταρράκτη θα βρείτε μια απίστευτης ομορφιάς σπηλιά, το Στόμιο. Ένα μεγάλο τούνελ όπου χάνονται τα νερά του ποταμού, με πολύ προσοχή μπορεί κάποιος να επισκεφθεί το σημείο, στο οποίο καλύτερα να έχετε κάποιον ντόπιο ή γνώστη της περιοχής μαζί σας. Εκεί κοντά σε ένα υψωματάκι υπάρχει και ένα μικρό εκκλησάκι της Παναγιάς, το οποίο μπορείτε να επισκεφθείτε.

δεύτερος καταρράκτης

Βγάλτε όσες φωτογραφίες μπορείτε, καθώς είναι ένα μέρος που πραγματικά αξίζει να έχετε στα άλμπουμ σας, όμως μετά κλείστε όλα τα κινητά και τις φωτογραφικές μηχανές και αφεθείτε πλήρως στους ήχους της φύσης, του τρεχούμενου νερού, συντονιστείτε με αυτό το θαύμα της φύσης, όσο βρίσκεστε εκεί θα αναρωτιέστε, τι το περιγράφει καλύτερα αυτό το μέρος, "δώρο Θεού στους ανθρώπους", "θαύμα της φύσης", "μια φυσική όαση στον σύγχρονο κόσμο", όπως και να το περιγράψει κανείς, σημασία έχει πως φεύγοντας, θα έχετε γεμίσει εικόνες και ήχους που θα σας φέρουν σε μια μεγάλη αρμονία ψυχικά, θα νιώθετε μια απίστευτη νοσταλγία φεύγοντας, αλλά και μια μεγάλη χαρά που βρεθήκατε σε αυτό τον τόπο, ενώ θα ανυπομονείτε να ξαναβρεθείτε εδώ.

τα νερά της Νέδας, ο πλούτος της φύσης

ΚΡΟΚΕΕΣ ΛΑΓΙΟ ΤΡΙΝΗΣΑ ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΑΚΩΝΙΚΟ ΚΟΛΠΟ - B' ΜΕΡΟΣ

Κείμενο και έρευνα του Νίκου Αϊβαλή

Μετά την γνωριμία μας με τις Κροκεές, την φύση και την ιστορία του τόπου, ήρθε η ώρα να κατηφορίσουμε, ή μάλλον να ανηφορίσουμε προς το άγνωστο χωριό Λάγιο. Παίρνουμε τον επαρχιακό δρόμο Κροκεών - Στεφανιάς, περνάμε το μικρό χωριουδάκι λίγο έξω απ' τις Κροκεές, Φάρος, με την όμορφη εκκλησία της Μεταμορφόσεως του Σωτήρος και πλέον μπαίνουμε για τα καλά στην Λακωνική γη.

Δείτε το 1ο μέρος: Κροκέες Λάγιο Τρίνησα στον δρόμο προς τον Λακωνικό Κόλπο - Α' Μέρος

εκκλησία των Ταξιαρχών, κέντρο Λαγίου

Ανάμεσα από ελαιώνες, προχωράμε και θαυμάζουμε μια άγρια ομορφιά, αγνή, παρθένα, ήρεμη. Να πούμε πως τον χειμώνα πολύ πιθανών στα σημεία αυτά να συναντήσετε αγριογούρουνα, ενώ υπάρχουν πάρα πολλοί λαγοί, κουνάβια, αλεπούδες, σκατζόχοιροι, καθώς και γεράκια, τσίχλες, διάφορα μικρά πουλιά που ομορφαίνουν το τοπίο, αρκετά φίδια όπως οχιές και δεντρογαλιές, καθώς και χελώνες. Καθώς προχωράμε φτάνουμε στην διχάλα, όπου είτε κατηφορίζουμε προς Στεφανιά για να φτάσουμε στα Τρίνησα, είτε στρίβουμε προς Λάγιο. Εμείς τώρα, θα πάμε προς Λάγιο.

Λάγιο Λακωνίας

Μετά από έναν ανηφορικό δρόμο με στροφές, βλέπουμε μια πραγματική αετοφωλιά, το Λάγιο. Το μπαλκόνι του Λακωνικού κόλπου αλλιώς, αφού όποιος φθάσει εκεί, μπορεί κυριολεκτικά να αγναντέψει όλο τον Λακωνικό κόλπο, τον Ταΰγετο, τον Πάρνωνα, τα χωριά στον κάμπο, μέχρι και την θάλασσα, μια θέα μοναδική, απαράμιλλης ομορφιάς, ειδικά όταν το φεγγάρι ολόγιομο στέκει πάνω από την Λακωνική θάλασσα. Είναι μια εντελώς ξεχωριστή εμπειρία στο Λάγιο η ανατολή και η δύση του ήλιου, καθώς και όταν το φεγγάρι βγαίνει, από κάποιο σημείο που έχει ελεύθερη θέα προς την Λακωνική θάλασσα, μπορεί κάποιος πραγματικά να εκπλαγεί από το μεγαλείο της φύσης.

Λάγιο

Το Λάγιο, ένα πραγματικά μικρό χωριό, άρχησε να κατοικείται από παραθαλάσσιους Λάκωνες περίπου το 1800, οι οποίοι κινδύνευαν από πειρατές και αναγκάστηκαν να ανέβουν προς τα ορεινά. Σύμφωνα με ιστορίες, οι Λαγιότες, πολέμησαν στο πλευρό των Μανιατών κατά την επανάσταση του 1821, με ορμητήριο τα Τρίνησα. Το Λάγιο  άνηκε στον Δήμο Κροκεών κατά το παρελθόν, όμως τώρα ανήκει και αυτό στον Δήμο Ευρώτα. Μπαίνοντας στο χωριό, βρίσκουμε τη κεντρική πλατεία του χωριού, μια μικρή πλατεία με την εκκλησία των Ταξιαρχών, να είναι το κέντρο ουσιαστικά του χωριού, ενώ ακριβώς δίπλα υπάρχει ένα μικρό ταβερνάκι που ανοίγει τα βράδια και προσφέρει μια απίστευτη ατμόσφαιρα ειδικά το καλοκαίρι, αφού μπορεί κάποιος να απολαύσει το κρασάκι του, τον μεζέ του, να συνομιλήσει με τους κατοίκους του χωριού, να μάθει ιστορίες για το χωριό, ενώ ταυτόχρονα να ακούει τους ήχους της φύσης, να αγναντεύει τον νυχτερινό Λακωνικό κάμπο, ενώ μικρές κουκουβάγιες δηλώνουν το παρών σε όλο το χωριό μόλις ο ήλιος δύσει. Το χωριό έχει ελάχιστους κατοίκους, όμως είναι εξαιρετικός προορισμός για κάποιον που αναζητά απόλυτη ηρεμία.  Φυσικά οτιδήποτε χρειαστεί κάποιος πρέπει να το χει προμηθευτεί ήδη από πριν, αφού το χωριό δεν διαθέτει κανένα είδους μαγαζί, πλην την μικρή ταβέρνα.

οι ελιές του Λαγίου

Η φύση του Λαγίου είναι καθαρά ορεινή, με ελιές, αγριελιές, πουρνάρια, θαμνώδη βλάστηση και συκιές. Κοντά από το χωριό περνά ο ποταμός Αρδέλης, ο οποίος εκβάλει στον Λακωνικό κόλπο, στην περιοχή του Αγίου Κωνσταντίνου, κοντά στη Σελινίτσα. Μέσω ενός δύσβατου δρόμου, χωματόδρομου σε κάποια σημεία, μπορεί κάποιος να πάρει από το Λάγιο τον δρόμο προς την περιοχή Χαμοσπήλια, Πέρα Βρύση και από εκεί να βγει προς το Γύθειο, όμως γι αυτές τις διαδρομές θα πούμε σε άλλο οδοιπορικό μας. Να αναφέρουμε απλά πως η διαδρομή είναι για φυσιολάτρες, αφού είναι μακριά από κάθε ανθρώπινη παρέμβαση, ένας αχανής ελαιώνας καθ' όλη τη διαδρομή, με ξερορεματιές στην πορεία, μια άγρια φύση, εντελώς Δωρική.

Λακωνικός κάμπος

Φεύγοντας από το χωριό παίρνουμε τον ίδιο δρόμο απ' όπου ήρθαμε έως να βγούμε πάλι στην διχάλα του δρόμου Κροκεών - Στεφανιάς. Εμείς κατεβαίνουμε προς το χωριό Στεφανιά και από εκεί θα βρεθούμε στα Τρίνησα. Η Στεφανιά, ένα μικρό ορεινό χωριό, με το που μπαίνεις συναντάς την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, ενώ στην συνέχεια μια μικρή πλατεία και μικρά ταβερνάκια. Στην Στεφανιά γίνεται κάθε καλοκαίρι από τον τοπικό Σύλλογο Γυναικών, μια σημαντική εορτή, αυτή του Πορτοκαλιού. Στη γιορτή συναντώνται όλοι οι γυναικείοι πολιτιστικοί σύλλογοι της Λακωνίας ενώ φιλοξενούνται εκθέσεις Λακώνων δημιουργών και πολιτιστικών φορέων της Σπάρτης και της Λακωνίας. Η εορτή του διάσημου Λακωνικού πορτοκαλιού, πλαισιώνεται από μαγειρικούς διαγωνισμούς, πολιτιστικές εκθέσεις, συναυλίες και παραδοσιακούς χορούς.

γιορτή Πορτοκαλιού, Στεφανιά

Συνεχίζοντας τον δρόμο μας, κατεβαίνουμε νότια, μέσα από πορτοκαλιές, αρχίζουμε να νιώθουμε πως το περιβάλλον γίνεται παραθαλάσσιο σιγά σιγά. Περνώντας από μια περιοχή που ονομάζεται Σούλι και παράλληλα από διάφορα μικροπόταμα, παρακλάδια του Ευρώτα ο οποίος εκβάλει ανατολικά από τα Τρίνησα, φθάνουμε επιτέλους στα Τρίνησα και βρισκόμαστε στον Λακωνικό κόλπο. Μια απέραντη θάλασσα απλώνεται μπροστά μας. Ο δρόμος μας καταλήγει κοντά στο εκκλησάκι του Άη Γιαννάκη, ενώ μπαίνουμε στον δρόμο Σκάλας - Γυθείου, από την μια μεριά παίρνουμε κατεύθυνση προς Γύθειο, την πύλη της Μάνης, ενώ από την άλλη μεριά παίρνουμε κατεύθηνση προς Σκάλα. Τα τρίνησα είναι μια αχανής παραλία, αμμουδιά κατά κύριο λόγο, με αρκετή βλάστηση μάλιστα, αποτελούμενη από πορτοκαλιές, ευκάλυπτους και λεύκες. Εκεί υπάρχει και ο Βασιλοπόταμος που εκβάλλει κοντά στα Τρίνησα. Σε αυτόν έχει καταγραφεί η χρυσή μενίδα, ένα ενδημικό είδος ψαριού του γλυκού νερού της περιοχής, καθώς και χέλια, νερόφιδα, βατράχια και άλλα είδη ανάμεσα στους καλαμιώνες του ποταμού.

Τρίνησα

Κατά το παρελθόν ήταν αγαπημένος προορισμός για τους λάτρεις του ελεύθερου κάμπινγκ, καθώς δεκάδες τροχόσπιτα μέσα στα παράλια δασάκια απολάμβαναν το καλοκαίρι στην Λακωνική θάλασσα. Διάσπαρτες στην παραλία, υπάρχουν μικρές καντίνες, οι οποίες είναι έτοιμες να προσφέρουν καφέ, αναψυκτικά, αλλά και φαγητά. Στην παραλία διοργανώνονται διάφορες δραστηριότητες το καλοκαίρι, όπως ιππασία και θαλάσσια σπορ. Η περιοχή έχει διάφορα όμορφα σημεία, όπως η παραλία Πούγκα, κοντά στο χωριό Λεήμονας, μια μικρή παραλία δίπλα στο εκκλησάκι του Άη Γιαννάκη, η παραλία Καλαμάκι, αλλά και ο κόλπος της Αφροδίτης, μια πραγματικά πανέμορφη παραλία. Σε όλη την περιοχή των Τρινήσων πρέπει κανείς να είναι προσεχτικός στα σημάδια που αφήνουν οι ειδικοί για τις φωλιές των χελωνών καρέτα καρέτα και πρασινοχελωνών, οι οποίες εναπωθέτουν τα αυγά τους κατά μήκος του Λακωνικού κόλπου.

αρχαίος ναύσταθμος Σπαρτιατών

Τα Τρίνησα πήραν το όνομα τους ακριβώς από αυτό, είναι τρια μικρά νησάκια. Ένας πλούσιος ψαρότοπος, με πανέμορφες αμμουδιές κατά μήκος, καθαρά νερά, καθώς και μακριά από πολυκοσμία. Τα Τρίνησα ήταν το σύνορο της ελεύθερης Μάνης, με την Οθωμανική αυτοκρατορία. Εξού και κάποιοι επιβλητικοί πύργοι στην περιοχή, απ'όπου οι Μανιάτες περιφρουρούσαν την Μάνη από την πλευρά του Ευρώτα, με σκοπό να κρατήσουν ασφαλή και ελεύθερη την Μάνη. Ένα όμως σημαντικό επίσης αξιοθέατο, είναι ο ναύσταθμος της αρχαίας Σπάρτης στην περιοχή. Ήταν από τα πιο σημαντικά λιμάνια των Σπαρτιατών, καθώς ήταν πολεμικό, όμως το λιμάνι χρησίμευσε και για εμπορικές συναλλαγές. Ο Παυσανίας αναφέρει πως στην θαλάσσια αυτή περιοχή, αλιευόταν το όστρακο πορφύρα, το οποίο χρησίμευσε για την κόκκινη βαφή των υφασμάτων. Η πορφύρα ήταν πολύ περιζήτητη καθώς και πολύτιμη στον αρχαίο κόσμο.

πύργοι Τρινήσων

Κάπως έτσι κλείνει και αυτό το μαγευτικό οδοιπορικό μας, ξεκινώντας από την καρδιά της Λακωνίας, την Σπάρτη, περνώντας μέσα από την Λακωνική γη και τα χωριά της, γνωρίζοντας τους ελαιώνες και τις πορτοκαλιές της Λακωνίας, καθώς καταλήγουμε στον Λακωνικό κόλπο. Μια διαδρομή όχι εύκολη, αλλά αρκετά όμορφη, μοναδική, ξεχωριστή, μέσα απ' όπου θα γνωρίσει κανείς την ιστορία, την φύση, τους ανθρώπους του τόπου. Θα περιπλανηθεί κανείς σε μέρη που δεν συγκαταλέγονται στους πρώτους τουριστικούς προορισμούς, μα αν τα επισκευθεί κανείς, θα συγκαταλέγονται σίγουρα στους δικούς του προσωπικούς προορισμούς, αφού ένας τόπος είναι ένας ζωντανός οργανισμός, έχει τους ανθρώπους του, την φύση του, την ιστορία του, την δική του προσωπικότητα και στον καθένα μιλά ξεχωριστά μέσα στην καρδιά του και δίνει κάτι ξεχωριστό, σε όποιον θέλει να συντονιστεί σε αυτή την αλληλεπίδραση, ταξιδιώτη - προορισμού.

παραλία Πούγκα

ΚΡΟΚΕΕΣ ΛΑΓΙΟ ΤΡΙΝΗΣΑ ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΑΚΩΝΙΚΟ ΚΟΛΠΟ - Α' ΜΕΡΟΣ

Κείμενο και έρευνα του Νίκου Αϊβαλή

Ξεκινώντας από την πρωτεύουσα της Λακωνίας, την Σπάρτη, παίρνουμε τον δρόμο προς τις ιστορικές Κροκεές, από κει προς το μικρό χωριό Λάγιο, ενώ τέλος καταλήγουμε στον Λακωνικό κόλπο και στα Τρίνησα, έχοντας διαβεί τον Λακωνικό κάμπο, κοντά στις περιοχές του Ευρώτα, ανάμεσα στον Ταΰγετο και τον Πάρνωνα, τα δυο πανέμορφα βουνά, ανακαλύπτουμε την Λακωνική φύση.

κεντρική πλατεία Κροκεών

Παίρνοντας τον δρόμο Σπάρτης - Γυθείου, πάμε προς το χωριό Κροκεές, βγαίνουμε στην έξοδο του επαρχιακού δρόμου Κροκεών - Δάφνης, ο οποίος είναι παράλληλος με τον ποταμό Ευρώτα. Ακολουθώντας τον δρόμο, κάποια στιγμή θα βγούμε σε μια άλλη έξοδο, που θα μας βάλει μέσα στο χωριό. Σε όλη την διαδρομή, το πρώτο πράγμα που καταλαβαίνεις είναι πόσο ευλογημένος είναι ο Λακωνικός κάμπος, καθώς βλέπεις ελαιώνες εώς εκεί που φθάνει η ματιά. Μετά από έναν στενό και με στροφές δρόμο μπαίνουμε στις Κροκεές και φθάνουμε στην κεντρική πλατεία. Οι Κροκεές παλιά ήταν δήμος, ο δήμος Κροκεών, όμως μετά το πρόγραμμα Καποδίστριας και τη συνένωση κοινοτήτων, εντάχθηκαν στον δήμο Ευρώτα.

Κροκεές

Οι Κροκεές είναι άλλη μια πανάρχαια περιοχή. Κατοικούταν η περιοχή από Πελασγούς, Αχαιούς και στην πορεία από Δωριείς. Μια συμαντική αρχαιολογική ανακάλυψη είναι η προτομή των Διόσκουρων, σε μια μαρμάρινη πλάκα η οποία βρίσκετε στην κεντρική πλατεία του χωριού, κάτι που μαρτυρά πως οι Διόσκουροι, Κάστωρ και Πολυδεύκης, οι μυθικοί γιοί του Δία, ήταν προστάτες των αρχαίων Κροκεών. Οι επιδρομές των βόρειων λαών Γότθων, Αβάρων και Σλάβων οδήγησαν σε μαρασμό και ερήμωση την περιοχή, αφού διωκόμενοι οι Κροκεάτες και οι γύρω Λάκωνες κατέφευγαν στα νότια του νομού, κυρίως στην Μονεμβασιά. Περίπου το 800 μ.Χ. οι Κροκεές πήραν το Σλάβικο όνομα Λεβέτσοβα. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, στις Κροκεές υπήρχαν τρεις πύργοι των Τούρκων στο χωριό. Διοικητές αυτών των πύργων ήταν οι Τουρκομπαρδουνιώτες, σκληροτράχηλοι πολεμιστές των Τούρκων. Οι πύργοι κατελήφθησαν το 1821 από τους Κροκεάτες, διώκοντας τους Τούρκους στην Τρίπολη.

μαρμάρινη πλάκα Διόσκουρων, κεντρική πλατεία Κροκεών

Από την αρχαιότητα οι Κροκέες ήταν ξακουστές για ένα πράγμα, τον Κροκεάτη λίθο (lapis lacedaemonius). Μια ηφαιστειογενή σκουροπράσινη πέτρα με κηλίδες. Ήταν περιζήτητος λίθος από τους Μυκηναίους για τη διακόσμηση λουτρών και την κατασκευή αγγείων. Χρησιμοποιήθηκε στα προϊστορικά χρόνια κυρίως για τη δημιουργία περίτεχνων αγγείων, ενώ αντικείμενα από Κροκεάτη λίθο βρέθηκαν στην ακρόπολη των Μυκηνών, καθώς και σε ανασκαφές στο παλάτι του βασιλιά Μίνωα στην Κνωσό της Κρήτης, ενώ ο ίδιος λίθος χρησιμοποιήθηκε και στα λουτρά της Κορίνθου, όπως επίσης και στον τάφο των Σπαρτιατών και των Θεσπιών στις Θερμοπύλες. Στα Ρωμαϊκά χρόνια ο λίθος συνέχισε να είναι περιζήτητος, καθώς οι Ρωμαίοι εξόρυσσαν τον λίθο από λατομεία, μάρτυρας αυτού είναι τα αρκετά τεχνουργήματα στην Ρώμη από Κροκεάτη λίθο, όπως πίνακες στο Αρχαιολογικό Μουσείο Palazzo Massimo, οι βασιλικές του Αγίου Πέτρου και της Santa Maria Maggiore, καθώς και άλλα πολυτελή κτίρια της Ρώμης, όπως το παλάτι του αυτοκράτορα Δομητιανού, όπου επίσης υπάρχει ο λίθος. Στις μέρες μας μπορεί κάποιος να ακολουθήσει την πινακίδα λίγο έξω από τις Κροκεές και να πάει στα λατομεία του Κροκεάτη λίθου, ώστε να θαυμάσει από κοντά αυτό το κόσμημα της φύσης.

Κροκεάτης λίθος

Εντώς του χωριού θα βρούμε τις εκκλησίες του Άγιου Νικόλα και της Αγίας Κυριακής, ενώ ελάχιστα έξω από το κέντρο του χωριού, τις εκκλησίες της Αγίας Βαρβάρας, του Άγιου Δημήτριου και των Αγίων Θεοδώρων. Λίγο έξω από το χωριό υπάρχει και ένα εκκλησάκι του προφήτη Ηλία, το οποίο κτίστηκε μετά την επανάσταση του 1821, περίπου το 1829.

ναός Αγίου Νικολάου

Στο κέντρο του χωριού, συγκεκριμένα στην κεντρική πλατεία του χωριού, θα βρούμε αρκετά μαγαζιά, ταβέρνες, καφενεία, καφετέριες, μικρά μίνι μάρκετ, όλα όσα χρειάζονται για να δίνουν ζωή στον τόπο. Αξίζει να δοκιμάσετε την τοπική κουζίνα, η οποία είναι Λακωνική σε ποικιλία, μα πλούσια σε γεύσεις. Στην πλατεία του χωριού γίνονται σχεδόν όλες οι εκδηλώσεις του χωριού, εορτές, πανηγύρια, κάθε λογής εκδήλωση, όπως το φημισμένο καρναβάλι των Κροκεών, το οποίο είναι το παλαιότερο καρναβάλι της Λακωνίας. Σημαντικό πολιτιστικό έργο αυτό της Φιλαρμονικής μπάντας των Κροκεών, με ίδρυση το 1925, είναι παρούσα σε όλες τις εκδηλώσεις του χωριού.

καρναβάλι Κροκεών

Ένα αξιοθέατο της περιοχής είναι ο πύργος Παυλάκου που βρίσκεται σε ένα μικρό ύψωμα του χωριού, όμως ένα από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα της περιοχής, είναι το σπίτι του διάσημου ποιητή, Νικηφόρου Βρεττάκου (1912 - 1991). Φοίτησε μάλιστα στο ίδιο σχολείο, στο Γύθειο, με έναν άλλο μεγάλο Λάκωνα ποιητή εκ της Μονεμβασιάς, Γιάννη Ρίτσο. Ο Νικηφόρος, ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες ποιητές, ο οποίος ήταν εκτός από ποιητής, πεζογράφος, μεταφραστής και δοκιμιογράφος. Είχε προταθεί 4 φορές για Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, ενώ είχε πάρα πολλές διακρίσεις, όπως Πρώτο Κρατικό Βραβείο Ποίησης, Βραβείο Ουράνη, Βραβείο της Εταιρείας Σικελικών Γραμμάτων και Τεχνών, Αριστείο Γραμμάτων από την Ακαδημία Αθηνών, Μετάλλιο Χρυσός Πήγασος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών, Βραβείο Τιμίου Σταυρού από το Πατριαρχείο Αλεξάνδρειας και Πάσης Αφρικής, τιμήθηκε από Ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, καθώς και άλλα. Ο Νικηφόρος έλαβε μέρος στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο, το 1940, με διοικητή τον Λάκωνα Συνταγματάρχη πεζικού, Κωνσταντίνο Δαβάκη. Ο Βρεττάκος στρατεύτηκε στην πρώτη γραμμή και κινδύνεψε να σκοτωθεί στο ύψωμα της Κλεισούρας. Ο Νικηφόρος, διακρίνεται για μια μελαγχολία στα ποιήματα του, όμως πιο πολύ διακρίνεται ως υμνητής της αγάπης για την φύση και τον άνθρωπο, υμνητής της αγνής αγάπης, μιας αγάπης καθαρής και αθώας. Μεγάλο ρόλο στη ψυχοσύνθεση του Νικηφόρου Βρεττάκου έπαιξε ο Ταΰγετος, ένα βουνό που αγάπησε ο Νικηφόρος και ένιωθε πιο πολύ σαν σπίτι του από το ίδιο το οίκημα του. Όμως μπορούμε να πούμε με σιγουριά πως και ο Ταΰγετος αγάπησε αυτόν τον σπουδαίο άνθρωπο και ποιητή, αφού ήταν πηγή έμπνευσης και παρηγοριάς γι αυτόν. Η μνήμη του Νικηφόρου εορτάζεται κάθε χρόνο στις Κροκεές με τα Βρεττάκεια, αγώνες τρεξίματος εις μνήμην του ποιητή.

προτομή Νικηφόρου Βρεττάκου

Πέρα από τα πολιτιστικά και ιστορικά δεδομένα των Κροκεών, η περιοχή είναι γνωστή και για κάτι άλλο, κάτι στο οποίο άνθρωπος και φύση από τα αρχαία χρόνια, μαζί παράγουν σε μια απόλυτα αρμονική συνύπαρξη και αλληλένδετης αγάπης μεταξύ γης και ανθρώπου. Η παραγωγή λαδιού. Όπως προαναφέραμε η φύση των Κροκεών είναι καθαρά αγροτική και πάνω εκεί στηρίζεται και η οικονομία του τόπου, με τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Κροκεών και τους ανθρώπους του τόπου να παράγουν εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο το οποίο έχει Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης, ενώ όπως είχαμε αναφέρει σε άλλο άρθρο μας, το λάδι εξαιρετικού παρθένου ελαιόλαδου, παράγεται από ποικιλίες "Μυρτολιάς" και "Αθηνολιάς", οι οποίες καλλιεργούνται μόνο στην περιοχή των Κροκεών. Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, σημαίνει πως έχει τα χαμηλότερα ελεύθερα λιπαρά οξέα, συνεπώς είναι ότι πιο υγιεινό για τον ανθρώπινο οργανισμό.

Αθηνολιά

Στο δεύτερο μέρος του οδοιπορικού μας, θα συνεχίσουμε προς το χωριό Λάγιο και τα Τρίνησα, σας περιμένουμε να ταξιδέψουμε μαζί.

Δείτε το 2ο μέρος: Κροκέες Λάγιο Τρίνησα στον δρόμο προς τον Λακωνικό Κόλπο - Β' Μέρος

ΑΝΩΓΕΙΑ, ΠΑΛΑΙΟΠΑΝΑΓΙΑ, ΚΑΛΥΒΙΑ ΣΟΧΑΣ ΛΑΚΩΝΙΑΣ ΜΙΑ ΒΟΛΤΑ ΣΤΑ ΑΓΝΩΣΤΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

Κείμενο και έρευνα του Νίκου Αϊβαλή

Πολλοί γνωρίζουν τα Ανώγεια της Κρήτης, μα λίγοι δυστυχώς γνωρίζουν τα Ανώγεια της Λακωνίας, που δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν σε ομορφιά, φύση, ιστορία και μνημεία. Ένα μικρό χωριό λίγο έξω από την ξακουστή Σπάρτη, στους πρόποδες του Ταΰγετου, στην πάνω κοιλάδα του Ευρώτα.

Την ιστορία των Ανωγείων δεν είναι εύκολο να τη βρει κανείς. Παρόλλα αυτά, γνωρίζουμε πως βρίσκεται στην πανάρχαια περιοχή της Φάριδος, για την οποία βρίσκουμε αναφορές στον Όμηρο, από την επόχη της αχαϊκής Λακεδαίμονας, κάτι που επιβεβαιώνουν τα αρχαιολογικά ευρήματα στην γύρω περιοχή, όπως τα χρυσά κύπελλα από τον βασιλικό θολωτό τάφο του Βαφειού, στην περιοχή των Αμυκλών, όπως και άλλα αξιόλογα ευρήματα, από άλλους επίσης μυκηναϊκούς τάφους της περιοχής. Άλλα ευρήματα πάντως, δείχνουν ακόμα πιο παλαιά δραστηριότητα στις γύρω περιοχές σε χρονολογίες που χάνονται στα βάθη του παρελθόντος. Ανάμεσα σε χωράφια, σε διάφορα σημεία, εντελώς παρατημένα στο έλεος της φύσης και των καιρών, διάσπαρτα και αχαρτογράφητα μπορεί κανείς να αναζητήσει ότι διασώζεται από αρχαία λείψανα της Φάριδος.

χρυσά κύπελλα Βαφειού, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών

Ξεκινώντας από την Σπάρτη, στον δρόμο Σπάρτης - Γυθείου, σε 15 περίπου λεπτά μετά τις ιστορικές (αλλά και εντελώς παραμελημένες) Αμύκλες, καθώς και την Αλέσια, εκεί όπου λένε ότι άλεσε ο Μύλης, ο γιος του Λέλεγα, που πρώτος ανακάλυψε το μύλο (Παυσανίας 3,20,2), καθώς προχοράμε  βρισκόμαστε στην έξοδο προς Ανώγεια, Παλαιοπαναγία, Καταφύγιο Ταϋγέτου. Μπαίνουμε στον επαρχιακό δρόμο Ανώγεια - Άρνα, με ένα πανέμορφο τοπίο, σαν ένας πίνακας ζωγραφικής, να σε καλωσορίζει. Με θέα εμπρός τον θεόρατο Ταΰγετο και πίσω τον εξίσου όμορφο Πάρνωνα, τα δυο βουνά που αγκαλιάζουν την Λακωνία. Από τον ίδιο δρόμο, το βράδυ φαίνονται τα φώτα του χωριού  Τόριζα σκαρφαλομένα στον Ταΰγετο.

ναός Αγίου Γεωργίου, κέντρο Ανωγείων

Ανεβαίνοντας προς τα Ανώγεια περνάμε από έφορα χωράφια, με πλούσιους ελαιώνες και πορτοκαλίες. Φτάνουμε  στην πλατεία του χωριού, εκεί όπου μας υποδέχονται δυο τρια μικρά μαγαζάκια, σε ένα φιλήσυχο περιβάλλον, προσφέροντας καφέ, αλλά και φαγητά. εκεί όπου το χωριό μαζεύεται τα απογεύματα, ώστε να πουν τα νέα τους οι ανθρώποι απολαμβάνοντας την ηρεμία του χωριού, καθώς τα παιδιά παίζουν στο προαύλιο της εκκλησίας. Στο κέντρο της πλατείας βρίσκουμε τον ναό του Αγίου Γεωργίου, καθώς και μια βρύση με κεφαλή λέοντα, από την οποία τρέχει συνεχώς δροσερό νερό. Από κει, μπορεί κάποιος να περπατήσει στο χωριό, να γνωρίσει τα Ανωγειάτικα σπίτια τα οποία είναι δείγματα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και να πάει προς το βουνό στο ξωκλήσι της Αγίας Τριάδας, μέσα από ένα πανέμορφο φυσικό μονοπάτι, το οποίο περνά μέσα από κυπαρίσσια, πεύκα, πουρνάρια, ενώ τριγύρω κανείς μπορεί να βρει φασκόμηλο και διάφορα άλλα αρωματικά φυτά του Ταϋγέτου.

βρύση λέοντα, Ανώγεια

Εκεί όμως που πρέπει να πάει κάποιος είναι στην Ιερά Μονή Παναγίας Καταφυγιώτισσας, μια μικρή εκκλησία όνομα και πράγμα, καθώς σαν καταφύγιο είναι μέσα στους βράχους βυθισμένη στην αγκαλιά του βουνού, σε μια φοβερή τοποθεσία με υπέροχη θέα.

Μονή Παναγίας Καταφυγιώτισσας

Ο επισκέπτης μπορεί να βρει πολλά εξωκλήσια στον δρόμο Ανωγείων - Παλαιοπαναγιάς προς το Ξηροκάμπι, όπως αυτά του Αγίου Νικολάου, της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, την εκκλησία της Αναλήψεως στο χωριό της Παλαιοπαναγιάς, καθώς και πιο μέσα στο χωριό τον ναό του Αγίου Στεφάνου και των Αγίων Θεοδώρων. Το χωριό Παλαιοπαναγιά, ένα μικρό χωρίο, εκεί απ' όπου περνά κανείς ώστε να πάρει τον δρόμο για το καταφύγιο Ταϋγέτου, έχει μια όμορφη πλατεία που στα παλιά χρόνια έσφυζε από ζωή. Όμως και σήμερα μαζεύει κόσμο, με τα λιγοστά μαγαζάκια στην πλατεία να δίνουν ζωή στο χωριό. Γύρω από το χωριό κυριαρχούν οι ελιές, αχανής ελαιώνες και κτήματα εκτείνονται σε όλα τα μήκη και πλάτη του χωριού.

Παλαιοπαναγιά

Από την άλλη μεριά των Ανωγείων, πάει κανείς προς τα Καλύβια Σοχάς, εκεί όπου θα βρει το ναό του Αγίου Δημητρίου ως κέντρο και την πλατεία του χωριού. Από κει ο επισκέπτης μπορεί να περιπλανηθεί σε κυριολεκτικά άγνωστα μονοπάτια, μη καταγεγραμμένα. Με το που μπαίνεις στο χωριό, συναντάς μια πινακίδα που μαρτυρά την αρχαιότητα αλλά και την σπουδαιότητα του χώρου, αφού εκεί υπήρχε ιερό της Ελευσίνιας Δήμητρας. Φυσικά κανείς δε μπορεί να το δει, αφού δεν έχει αναδειχθεί τίποτα από αυτό το σπουδαίο αρχαιολογικό εύρημα και παραμένει κυριολεκτικά αόρατο, ενώ μόνο μικρά λείψανα μένουν ώστε κάποιος πολύ παρατηρητικός, να μπορεί να ανακαλύψει τη θέση του ιερού. Τα Καλύβια Σοχάς έχουν τρία άγνωστα κάστρα. Το ένα είναι ο πύργος Σοχάς που βρίσκεται σε ύψωμα νοτιοδυτικά από το χωριό. Το δεύτερο είναι στο βουνό στη μέση ανάμεσα στα Καλύβια Σοχάς και στην Αναβρυτή Λακωνίας και το τρίτο στο βουνό πάνω ακριβώς από τα Καλύβια Σοχάς. Μπορεί να πάει κάποιος μόνο με πληροφορίες από ντόπιους ανθρώπους σε αυτές τις πραγματικά ξεχασμένες τοποθεσίες, οι οποίες χάνονται στα βάθη του χρόνου, μέσα σε ένα πέπλο μυστηρίου καθώς ελάχιστα πράγματα είναι γνωστά γι αυτές τις τοποθεσίες.

ιερό της Ελευσίνιας Δήμητρας, Καλύβια Σοχάς

Κάπως έτσι καταλαβαίνει κανείς πως μια περιπλάνηση σε αυτό το τρίγωνο Ανώγεια, Παλαιοπαναγιά και Καλύβια Σοχά, είναι όχι απλά για τουρίστες, αλλά για ταξιδιώτες και ακόμα πιο πολύ για εξερευνητές. Αφού περιπλανηθείτε στα γύρω μέρη των Ανωγείων, να πούμε πως η περιοχή αλλάζει εντελώς από εποχή σε εποχή. Το καλοκαίρι συναντάμε αρκετή ζέστη αλλά και πλούσια φύση με μουριές και άλλα δέντρα να δροσίζουν το χωριό, καθώς και διάφορες διάσπαρτες μικρές βρύσες. Το χωριό, όπως και ο ίδιος ο Ταΰγετος, λάμπουν κάτω από τον καλοκαιρινό ήλιο και δείχνουν ένα φιλικό και ήρεμο πρόσωπο, προσιτό για όλους. Τον χειμώνα αντίθετα, η φύση αγριεύει, ο Ταΰγετος γίνεται πιο απρόσιτος, πιο βλοσυρός και άγριος, αλλά και πιο επιβλητικός, συνήθως τυλιγμένος στα χιόνια και με ένα πέπλο ομίχλης να τον αγκαλιάζει. Οι ρεματιές γεμίζουν νερά από τα χιόνια και έτσι ακούς από το χωριό τα νερά να κυλάνε παντού.

πέτρινη βρύση, Ανώγεια

Λίγο πιο έξω από το κέντρο του χωριού, στον δρόμο προς Παλαιοπαναγιά, πριν βγεις από τα Ανώγεια, υπάρχει μια ρεματιά με πολύ πυκνή βλάστηση από πλατάνια. Ο δρόμος περνά με ένα γεφύρωμα, όμως λίγα μέτρα πιο κει, δίπλα σε μια ξεροπηγή, υπάρχει κυριολεκτικά αόρατο και μυστήριο ένα γεφύρι πολύ πιο παλιό, σαν μικρός καρόδρομος, τυλιγμένο με κισσούς, ανάμεσα στη πυκνή βλάστηση, αγνώστου χρονολογίας και προέλευσης, φαντάζει σα χαμένο μνημείο στο πουθενά. Η βλάστηση του ρέματος είναι ιτιές, πλατάνια, λεύκες, συκιές, αγριοστάφυλα και θάμνοι. Οι κάτοικοι όλων αυτών των ρεματιών είναι την μέρα κουνάβια, γεράκια, λαγοί και πολλά μικρά πανέμορφα πουλιά που δίνουν μουσική νότα στον χώρο, ενώ το βράδυ αλεπούδες, κουκουβάγιες και νυχτερίδες, μέσα στο φεγγαρόφωτο φαντάζουν σαν μια μικρή παράλληλη κοινωνία.

γεφύρι ρεματιάς, Ανώγεια

Φεύγοντας από τα Ανώγεια Λακωνίας, θα έχετε ένα περίεργο αίσθημα που θα σας κάνει να θέλετε να ξαναπάτε, σα να έχετε αφήσει κάτι ανεξερεύνητο, κάτι ακόμα που πρέπει να πάτε να το ανακαλύψετε, γιατί είναι ένα μέρος που δεν το βλέπεις απλά και φεύγεις, αλλά πραγματικά ανακαλύπτεις, γιατί αν κάνεις το λάθος απλά να πας και να περάσεις χωρίς να χεις ρωτήσει, χωρίς να χεις περπατήσει, να χεις εξερευνήσει, θα χεις χάσει σχεδόν όλη την μαγεία του τόπου. Ένα χωριό με πολύ φιλικούς Λάκωνες και πολλούς ξενιτεμένους Λάκωνες οι οποίοι επιστρέφουν στα πάτρια εδάφη τους. Από τους παλαιούς μπορείτε να μάθετε ιστορίες, μύθους και θρύλους της περιοχής, καθώς και για το πως ήταν στα παλαιότερα χρόνια ο τόπος. Φυσικά, το χωριό εκτός από εξερευνήσεις, ιστορικά και φυσικά μνημεία, προσφέρει και εξαιρετικά προϊόντα, καθώς το Λακωνικό λάδι είναι ο αληθινός χρυσός της Λακωνίας, τα κρέατα συνήθως είναι από βοσκούς του τόπου, όπως και οι ντομάτες, τα πορτοκάλια και άλλα.  Επίσης πολλές εκδηλώσεις γίνονται στο χωριό ειδικά το καλοκαίρι, μουσικά πανηγύρια, χορωδίες και άλλα, ενώ όλες οι εορτές θρησκευτικές και εθνικές, εορτάζονται παραδοσιακά και με τη συμμετοχή όλου του χωριού.

ομιχλώδη Ανώγεια

Στα αφιερώματα μας για τον Ταΰγετο και τον Ευρώτα, έχουμε γράψει και άλλους πανέμορφους προορισμούς, αρκετά κοντά στο τρίγωνο του οδοιπορικού μας, φυσικούς αλλά και ιστορικούς προορισμούς, μοναδικούς και ξεχωριστούς που σας περιμένουν να τους ανακαλύψετε.

τρεχούμενα νερά Ταϋγέτου, Ανώγεια

ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗ ΝΕΣΤΑΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΡΙΠΟΛΗ

Κείμενο και έρευνα της Γιώτας Χριστοφόρου

Υπάρχει ένα χωριό, γραπωμένο στους πρόποδες του Αρτεμισίου όρους, που είναι όλο νοσταλγία. Γιατί το όνομα του είναι γεμάτο νόστος, δηλαδή ανάγκη για την επιστροφή στην πατρίδα. Καθώς άνοιξαν οι περίφημες "Πόρτες" και πέρασε ο Παυσανίας για να συνεχίσει την περιήγηση του στην Αρκαδία, συνάντησε την κώμην Νεστάνη ή και Φιλίππειος Κρήνη. Ο Μακεδόνας βασιλιάς Φίλιππος Β' έχτισε την πέτρινη κρήνη το 338 π.Χ. μετά τη μάχη στη Χαιρώνεια, όταν στρατοπέδευσε στη Νεστάνη ή αλλιώς Τσιπιανά. Η πέτρινη κρήνη βρίσκεται στο χαμηλό λόφο της αρχαίας Ακρόπολης. Τα ερείπια που σώζονται από την Ακρόπολη τα μαρτυρούν δύο ημικυκλικοί πύργοι και μια πύλη.

Ακρόπολη Νεστάνης

Τα πλατάνια σκεπάζουν με τον ίσκιο τους την πλατεία του χωριού, προσκαλώντας τον επισκέπτη να ξαποστάσει και να θαυμάσει τα παλιά αρχοντικά. Μάλιστα αν ο επισκέπτης βρεθεί στο χωριό στην γιορτή του Αγίου Γεωργίου, θα μυηθεί στο έθιμο που αναβιώνει προς τιμήν του Αγίου. Το δρώμενο εξελίσσεται στο λόφο του Γουλά, εκεί όπου βρίσκεται το εκκλησάκι του Άη Γιώργη. Όποιοι θέλουν να πάρουν μέρος στο δρώμενο, ντύνονται με την παραδοσιακή στολή του τόπου, κρατούν στα χέρια τους λουλούδια και πασχαλιές, βάζουν στις γκλίτσες τους αγριοσέληνα και όλοι μαζί κατεβαίνουν από τον Γουλά χορεύοντας, για να καταλήξουν στην πλατεία του χωριού.

Νεστάνη

Στο Λόφο Γουλά βρίσκεται και η μονή της Παναγίας Γοργοεπηκόου. Τόπος προσκύνησης στη σωζόμενη εικόνα Της Παναγίας, ζωγραφισμένη από τον Ευαγγελιστή Λουκά και ότι τάξετε με πίστη, θα σας το φέρει γρήγορα. Καθώς φεύγετε σταθείτε για λίγο στην πέτρινη μάντρα της μονής και αγναντέψτε τον κάμπο της Μαντινείας. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την αγροτική παραγωγή και ανάμεσα στα εκλεκτά προϊόντα που παράγουν είναι μήλα, αχλάδια, μέλι, κηπευτικά, σιτηρά και το τοπικό κρασί με τη φερόμενη ονομασία « Μαντινεία». Άλλωστε η περιοχή έχει υπαχθεί στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Δρόμοι του Κρασιού». Αναμφισβήτητα η Νεστάνη έχει να προβάλει τον αναρριχητικό τουρισμό καθώς και τον ορειβατικό.  Συγκεκριμένα από την κορυφή του λόφου Στοχός, όπου βρίσκεται το εκκλησάκι του Άγιου Ιωάννη του Θεολόγου, λειτουργεί αναρριχητικό πεδίο με τη συνεργασία του Ε.Ο.Σ Τρίπολης. Στην ίδια κορυφή ένα εκκλησάκι μαρτυρά το θρησκευτικό στοιχείο του τόπου και τη λατρεία των κατοίκων στον Άη Γιάννη το Θεολόγο που κάποτε θεράπευσε τις θέρμες της ελονοσίας.

Ιερά Μονή Γοργοεπηκόου

Φεύγοντας από τη Νεστάνη διαμέσου της Εθνικής οδού Κορίνθου – Τρίπολης, η απόσταση διαρκεί περίπου 20 λεπτά έως την Τρίπολη. Στη διαδρομή, μετά το Αρτεμίσιο, μπορείτε να δείτε το Αργόν πεδίο, το οποίο αν περνάτε καλοκαίρι θα αντικρίσετε ένα απέραντο λιβάδι, αλλά αν περάσετε χειμώνα θα νομίζετε πως είναι λίμνη. Στη συνέχεια, οδηγώντας σε μια ευθεία γραμμή φτάνουμε στην πρωτεύουσα του νομού Αρκαδίας, την Τρίπολη.

Αργόν πεδίον, Αρτεμίσιο

«Το γένος ποτέ δεν υποτάχθηκε στο Σουλτάνο! Είχε πάντα το βασιλιά του, το στρατό του, το κάστρο του! Βασιλιάς του ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς, στρατός του οι αρματωλοί και οι κλέφτες, κάστρα του η Μάνη και το Σούλι!»
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (1770 - 1843)

Η ηγετική μορφή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και η Τρίπολη ή Τριπολιτσά είναι δύο σημαντικά ονόματα, ταυτόσημα και συνυφασμένα με την απελευθέρωση του Ελληνικού έθνους. Στην Τρίπολη ψηλά, στο "Κάθισμα του" σκεπτόμενος ο γέρος του Μοριά, ετοίμαζε τη στρατηγική που θα ακολουθήσει για να ελευθερώσει την πατρίδα μας από τον Τουρκικό ζυγό. Το "Κάθισμα" βρίσκεται στο λόφο με την ονομασία Αγιοθόδωρας, λίγο πιο έξω από την Τρίπολη και είναι τμήμα από το όρος Μαίναλο. Μπορείτε να το επισκεφτείτε από το μονοπάτι που είναι κοντά στο εκκλησάκι των Αγίων Θεοδώρων.

Ιερά Μονή Επάνω Χρέπας

Κι ύστερα ο γέροντας βάδιζε για τη Μονή της Επάνω Χρέπας όπου ευλαβικά θα προσκυνούσε το Ευαγγέλιο και θα κοινωνούσε πριν από τη μεγάλη μάχη. Στη μονή φυλάσσεσαι το Δισκοπότηρο και το Ευαγγέλιο που ταπεινά προσκύνησε ο γέροντας. Η μονή βρίσκεται σε απόσταση 10 χλμ, από την Τρίπολη. Δικαίως το ελατοσκέπαστο μοναστήρι θεωρείται ότι βρίσκεται στο πιο ψηλό σημείο της Πελοποννήσου, στα 1280 μ. Κτισμένο εν έτη 1100, γνώρισε πολλές λεηλασίες και επιδρομές όμως η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, προφύλαξε τους πιστούς. Με θαυμαστό τρόπο η εικόνα επί τρείς φορές έφευγε από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στην Τρίπολη όπου φυλασσόταν και επέστρεφε εκεί όπου βρέθηκε. Σημάδι Θεϊκό που έδειχνε ακριβώς το σημείο όπου ήθελε η Παναγία να κτιστεί η Μονή. Το μοναστήρι είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση Της Θεοτόκου και γιορτάζει κάθε χρόνο στις 14 Σεπτεμβρίου, ημέρα Του Τιμίου Σταυρού καθώς και στις 15 Αυγούστου.

πλατεία Άρεως Τρίπολη

Η πρωτεύουσα της Αρκαδίας στέκει περήφανη ιστορικά, μετά την απελευθέρωση της από τον Οθωμανικό στρατό και την επιτυχημένη νίκη του Eλληνικού λαού, χάρη στην στρατηγική του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Ο Γέρος του Μοριά απελευθέρωσε την Τρίπολη στις 23 Σεπτεμβρίου 1821. Η πόλη στις μέρες μας έχει όλα όσα θα ήθελε μια επαρχιακή μεγαλούπολη. Ιστορία, αξιοθέατα, πολιτισμό, γεωγραφική θέση, οικονομική ανάπτυξη, σε συνδυασμό με μνημεία, νεοκλασικά κτίρια, μουσεία και πολιτισμική αξία. Σπουδαίοι αρχιτέκτονες επιμελήθηκαν τα πρώτα νεοκλασικά κτίρια, από το 1830 και έπειτα, όπως ο Ερνέστος Τσίλερ, ο Σταμάτης Κλεάνθης και ο Αναστάσιος Μεταξάς.

Μαλλιαροπούλειο θέατρο Τρίπολης

Πηγές αναφέρουν για την Τρίπολη ότι στους πρόποδες του Μαινάλου κτίστηκαν οι πρώτοι οικισμοί, από κτηνοτρόφους ανάμεσα στον 8ο και 10ο αιώνα. Στα Βενετικά χρονικά το 1467 η πόλη αναφέρεται ως ερειπωμένο κάστρο, με το όνομα Ντριπολιτσά, ενώ σε εκκλησιαστικό έγγραφο το 1563  αναφέρεται ως Υδροπολιτσά ονομασία που προέρχεται από ένα πολύ σημαντικό έργο, το υδραγωγείο, που εκμεταλλεύοταν τα νερά των πηγών Μάνα. Η ξενάγηση στην όμορφη πόλη είναι συναρπαστική αφού οι πλατείες της και τα νεοκλασικά κτίρια είναι άφθονα. Στην κεντρική πλατεία του Αγίου Βασιλείου, βρίσκεται ο μεγαλοπρεπής ναός του Αγίου Βασιλείου, κτισμένος με μάρμαρα από τα Δολιανά. Ο ναός έχει κτιστεί πάνω στα ερείπια που βρισκόταν το τζαμί του Μπεκίρ πασά. Σήμα κατατεθέν οι τεράστιες καμάρες του που εσωτερικά στεγάζονται καταστήματα. Στην ίδια πλατεία, απολαύστε βιεννέζικη ατμόσφαιρα στο «Καφενείο το Μέγα». Ένα καφενείο με ζεστή ατμόσφαιρα, βελούδο, ξύλο και καθρέπτες, πίνακες ζωγραφικής, παραδοσιακό και διαχρονικό, δεν προσφέρει μόνο καφέ αλλά και βραδιές ποίησης και ταγκό καθώς και παρουσιάσεις βιβλίων, αλλά και θεατρικές παραστάσεις πριν από τη δημιουργία του Μαλλιαροπούλειου θεάτρου. Σημείο πολιτισμού της πόλης αποτελεί το Μαλλιαροπούλειο θέατρο, το οποίο στεγάζεται σε νεοκλασικό κτίριο δωρεά του γιατρού κ. Ιωάννη Μαλλιαρόπουλου και βρίσκεται στην πλατεία Πετρινού. Οι θεατρικές νύχτες ξεκίνησαν το 1910. Αποτελεί χώρο φιλοξενίας σπουδαίων καλλιτεχνών, με βραδιές θεατρικών και μουσικών παραστάσεων που λαμβάνουν μέρος με επιτυχία, από τη θεατρική ομάδα της Τρίπολης. Επίσης, το Πολεμικό μουσείο της πόλης στεγάζεται στην οικία του Ιωάννη Μαλλιαρόπουλου. Πρόκειται για μια πολύ καλή οργάνωση εκθεμάτων, τα οποία είναι στολές, όπλα, χειρόγραφα, κειμήλια και φωτογραφίες, τα οποία παρουσιάζονται με χρονολογική σειρά, από την επανάσταση του 1821 έως και τον πόλεμο του 1940, έτσι ώστε ο επισκέπτης να καλυφτεί πλήρως από την επίσκεψη στο μουσείο. Από τη συλλογή του ξεχωρίζει το εκμαγείο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Νεοκλασικό κτίριο του 1861 είναι και το Νομαρχιακό Μέγαρο που βρίσκεται στην πλατεία Ανεξαρτησίας, ενώ οι Διοικητικές υπηρεσίες του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, φιλοξενούνται στο σπίτι του Κώστα Καρυωτάκη, το οποίο έχει ανακαινισθεί.

οικία Κώστα Καρυωτάκη

Ο έφιππος ανδριάντας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, τοποθετήθηκε στην πλατεία Άρεως το 1970 και αναμφισβήτητα ορθώνεται επιβλητικός και αγέρωχος πάνω στο καλαίσθητο άγαλμα. Εδώ φυλάσσονται και τα οστά του γέροντα, τα οποία μεταφέρθηκαν το 1930 στην Τρίπολη, από τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Πίσω από τον ανδριάντα υπάρχει η στήλη των προκρίτων. Προγενέστερα η πλατεία ονομαζόταν και πλατεία Σεραγίου, αλλά έπειτα και από άλλες ονομασίες, πήρε τελικά το όνομα της από τον θεό Άρη, τον θεό του πολέμου, λόγω του ότι την ίδια περίοδο υπήρχαν πολλά τάγματα του στρατού στην πόλη. Θεωρείται μια από τις πιο μεγάλες πλατείες στην Ελλάδα. Η μεγάλη γιορτή την Κυριακή του Πάσχα πραγματοποιείται κάθε χρόνο με μεγάλη επιτυχία. Το παραδοσιακό γλέντι ξεκινάει από νωρίς, όπως και το ψήσιμο του παραδοσιακού οβελία, καθώς χορός και μουσική πλαισιώνουν την εορτή. Το πανέμορφο πάρκο είναι γεμάτο από καταστήματα. Δυτικά της πλατείας υπάρχει το Δικαστικό μέγαρο με τους ανδριάντες των Τερτσέτη και Πολυζωίδη, οι οποίοι ήταν δικαστές των Κολοκοτρώνη και Πλαπούτα. Οι δύο δικαστές, γνωρίζοντας πολύ καλά την αθωότητα των κατηγορουμένων, αρνήθηκαν να υπογράψουν την απόφαση καταδίκης τους σε θάνατο για εσχάτη προδοσία. Η κίνησή τους προκάλεσε τη φυλάκιση και την άγρια κακοποίησή τους από την Αντιβασιλεία των Βαυαρών.

ανδριάντας Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, πλατεία Άρεως

Βορειότερα, συναντάμε το Αποστολοπούλειο Πνευματικό κέντρο, το οποίο φιλοξενεί στις αίθουσες του πλήθος εκδηλώσεων, συνέδρια και ομιλίες. Κοντά στην πλατεία Άρεως θα συναντήσετε και την εκκλησία του ενός από τους δύο πολιούχους της πόλης, του Νεομάρτυρα Παύλου. Ο Όσιος Παύλος και ο Νεομάρτυρας Δημήτριος είναι οι δύο πολιούχοι της πόλης. Ο Όσιος Παύλος καταγόταν από το χωριό Σοποτό Καλαβρύτων και διακήρυξε με ευλάβεια την Χριστιανική πίστη. Ο δια πυρός θάνατος του προήλθε από τους Τούρκους όταν ο Όσιος ήταν 28 χρονών. Τα τίμια λείψανα του φυλάσσονται στην Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Βαρσών. Ο νεομάρτυρας Άγιος Δημήτριος εισέβαλε στην Τρίπολη τις άγιες ημέρες του Πάσχα και με θάρρος και απέραντη πίστη χαιρέτησε το πρώην Μουσουλμάνο αφεντικό του με το «Χριστός Ανέστη». Οι εξαγριωμένοι Τούρκοι τον αποκεφάλισαν αλλά ο Νεομάρτυρας δέχτηκε το μαρτύριο του, με χαρά και αγαλλίαση και ανυπομονησία να βρεθεί κοντά στον Κύριο του! Η Τίμια Κάρα του Αγίου φυλάσσεσαι σήμερα στον μητροπολιτικό ναό του Αγίου Βασιλείου Τρίπολης και τα Άγια λείψανα φυλάσσονται στην Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Βαρσών, μέσα σε αργυρή λειψανοθήκη. Κάθε χρόνο στις 22 Μαΐου γίνεται λιτάνευση των λειψάνων, μια λαμπρή τελετή εις μνήμη των Αγίων και πολιούχων της πόλης. Ο ναός του Αγίου Δημητρίου βρίσκεται στην Οδό Κύπρου.

ναός Αγίου Βασιλείου Τρίπολη

Στην οδό Ευαγγελιστρίας, το Παναρκαδικό Αρχαιολογικό μουσείο, φιλοξενεί αρχαιολογικά ευρήματα που αναδεικνύουν το πέρασμα της αρχαίας Αρκαδικής παρουσίας από τα χρόνια της Νεολιθικής εποχής, έως και τα πρώτα Βυζαντινά έτη. Στο μουσείο ξεχωρίζουν, η προτομή του ανδριάντα του Αδριανού, πιστού φίλου του Ηρώδη του Αττικού, το άγαλμα του Αντίνοου, το γλυπτό άγαλμα της ένθρονης θεάς Αθηνάς, μια στήλη από το αγορανομικό διάταγμα του Διοκλητιανού που εκδόθηκε το 301 μ.Χ. καθώς και πολλά άλλα εκθέματα. Το νεοκλασικό κτίριο του μουσείου στεγάζεται στο κτίριο που κάποτε λειτουργούσε ως νοσοκομείο και είναι έργο του Ερνέστο Τσίλερ.

Παναρκαδικό Αρχαιολογικό μουσείο

Στα αξιοθέατα της Τρίπολης συγκαταλέγονται ακόμη, η βίλα του μάχιμου Έλληνα πολιτικού, Θεόδωρου Τουρκοβασίλη, με θύμηση μιας άλλης εποχής και νύχτες γεμάτες μουσική. Το παλιό αρχοντικό του θεατρικού συγγραφέα Θεόδωρου Συναδινού βρίσκεται στην καρδιά της Τρίπολης. Μια από τις τρείς Ιερατικές σχολές που ιδρύθηκαν κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας βρίσκεται στην Τρίπολη, ενώ οι άλλες δύο σύμφωνα με το βασιλικό διάταγμα ιδρύθηκαν στη Στερεά Ελλάδα και τα νησιά. Κοντά στην Ιερατική σχολή, μπορείτε να θαυμάσετε και το κτίριο της Νομαρχίας, στο οποίο παλαιότερα στεγαζόταν η Εθνική Τράπεζα. Πρόκειται για ένα όμορφο διώροφο νεοκλασικό κτίριο του 19ου αιώνα. Το 1892 εγκαινιάστηκε ο σιδηροδρομικός σταθμός της Τρίπολης. Ο πέτρινος σταθμός βοήθησε στη μεταφορά εμπορευμάτων με σκοπό την ανάπτυξη του εμπορίου. Το συγκινητικό διήγημα του Αντώνη Σαμαράκη «Σε έναν συνοριακό σταθμό», έγινε κινηματογραφική ταινία, της οποίας τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν στο σταθμό της Τρίπολης ο οποίος σήμερα βρίσκεται εκτός λειτουργίας.

βίλα Θεόδωρου Τουρκοβασίλη

Σε ένα όμορφο παραδοσιακό αρχοντικό στην πλατεία Ταξιαρχών, βρίσκεται το Λαογραφικό μουσείο της πόλης. Ο Αναστάσιος Μπιρμπίλης, ο ιδιοκτήτης της οικίας διαμόρφωσε το πατρικό του σε λαογραφικό μουσείο παρουσιάζοντας την συλλογή του στο χαγιάτι και στην αυλή του σπιτιού. Ο ιδιοκτήτης χαίρει πέρα ως πέρα συγχαρητηρίων, για τα αντικείμενα που εκθέτει, όπως χάλκινα σκεύη, φωτογραφίες, κουδούνια, τσανάκες, όλα τοποθετημένα στο σωστό χρόνο από τον κ. Τάσο, έναν άνθρωπο με μεράκι και πάθος.

σιδηροδρομικός σταθμός Τρίπολης

Οι άνθρωποι που αγαπούν τη φύση και το περπάτημα, τη θαλπωρή της ησυχίας, και την ατελείωτη κουβέντα των πουλιών, ας κατευθυνθούν προς το άλσος της πόλης, το άλσος του Αγίου Γεωργίου. Κρυμμένο μέσα στα δέντρα, το όμορφο αυτό μέρος απέχει περίπου 9 χλμ, από το κέντρο της πόλης. Εκεί θα βρείτε όχι μόνο ησυχία, αλλά και το ζωολογικό κήπο με πλούσια πανίδα της περιοχής, το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, τουριστικό περίπτερο και θέατρο, όπου το καλοκαίρι μπορείτε να παρακολουθήσετε παραστάσεις και μουσικές βραδιές. Υπέροχο μέρος για ποδήλατο και περπάτημα.

άλσος Αγίου Γεωργίου

Στα καφενεία της Τρίπολης θα σας προσφέρουν το απόλυτο "τίποτα"! Το εύγεστο ποτό φτιάχνεται από την ποτοποιία του Ν. Μπίρη και της οικογένειας του και κυκλοφόρησε πριν από το 1949. Γνωστή είναι και η ποτοποιία, του Χριστόπουλου από το 1866. Μετά το ποτό, σειρά έχει το φαγητό και ας αρχίσουμε με την παραδοσιακή κουζίνα. Στην ζαχαροπλαστική τον πρώτο λόγο τον έχουν οι κουραμπιέδες, οι γαλατόπιτες, το γαλακτομπούρεκο, αλλά και τα γλυκά του κουταλιού, οι σφίγγοι και οι λουκουμάδες. Στην μαγειρική το χειροποίητο ψωμί, ο τραχανάς, το βραστό κρέας, ο καγιανάς και το λαγοτό. Σας προτρέπουμε να τα δοκιμάσετε.

το διάσημο λικέρ της Τρίπολης, Τίποτα

Στην Τρίπολη οργανώνονται εορταστικές εκδηλώσεις κάθε χρόνο στις 23 Σεπτεμβρίου, ημέρα απελευθέρωσης της πόλης από τους Τούρκους. Οι εκδηλώσεις περιλαμβάνουν και θεατρικά δρώμενα, με αναπαράσταση του εθνικού αγώνα. Επίσης οργανώνονται θρησκευτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, εκθέσεις, ημερίδες, συνέδρια, καθώς τηρούνται όλα τα ήθη και έθιμα του τόπου μας. Η πρωτεύουσα της Αρκαδίας και καρδιά της Πελοποννήσου, σας περιμένει για να ανακαλύψετε τους θησαυρούς της.