ΛΕΩΝΙΔΙΟ Η ΠΕΡΗΦΑΝΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΤΣΑΚΩΝΙΑΣ

Κείμενο και έρευνα της Γιώτας Χριστοφόρου

Κάποιες φορές η μυρωδιά της θάλασσας κι η μυρωδιά της υπαίθρου δημιουργούν ανάμεικτα συναισθήματα. Ίσως να λέγεται θαλπωρή ίσως νοσταλγία. 

Λεωνίδιο

Αδημονώντας την γεύση όλων αυτών των συναισθημάτων τα βήματα του ταξιδιού σε οδηγούν στα πανέμορφα χωριά της Τσακωνιάς και συγκεκριμένα τη σημερινή πρωτεύουσα αυτής, το Λεωνίδιο. Αν φτάσεις βράδυ Μεγάλου Σαββάτου ο ουρανός είναι γεμάτος από αερόστατα που συναγωνίζονται το ένα το άλλο, την ώρα που ο ιερέας ψάλει το Χριστός Ανέστη. 

Πάσχα στο Λεωνίδιο

Ριζωμένη μέσα στην κοιλάδα του Δαφνώνα η πρωτεύουσα της Τσακωνιάς, χωρίζεται στα δύο και επισκιάζεται από τους κόκκινους βράχους ολόγυρα εκεί όπου βρίσκονται ευλαβικά στερεωμένες οι Μονές της Παναγίας της Έλωνας και του Αγίου Νικολάου του Σίντζα. Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Έλωνας, εικάζεται πως βρέθηκε με θαυμαστό τρόπο μέσα σε βράχο το 1350. Τιμάται πανηγυρικά στις 21 Νοεμβρίου. Σπετσιώτες και Υδραίοι σκότωσαν το φίδι που εμπόδιζε τους πιστούς να προσκυνήσουν τη Μονή του Αγίου Νικολάου της Σίντζας. Λέγεται πως κομμάτι από το φίδι φυλάσσεται στη Μονή. Εικάζεται πως κοντά στη Μονή βρίσκεται και η σπηλιά όπου ανατράφηκε ο θεός Διόνυσος. Ο θεός Διόνυσος ανατράφηκε στο Λεωνίδιο, χωρίς μητέρα αφού η Σεμέλη βρέθηκε νεκρή μέσα σε κιβώτιο που το άφησαν να πλέει στη θάλασσα.

1) Μονή Παναγιάς της Έλωνας
2) Μονή Αγίου Νικολάου του Σίντζα

Το Λεωνίδιο τιμά και τον Άγιο Λίδη (έσι τλέγεται στα Τσακώνικα) ή Άγιο Λεωνίδη. Η εκκλησία του Αγίου Λεωνίδη είναι κτισμένη από το 1293 στην Πλάκα Λεωνιδίου , πάνω στον τάφο της Σεμέλης. Η μνήμη του τιμάται κάθε 15 Απριλίου με μεγαλοπρεπή τελετή. Ο Άγιος Λεωνίδης μαρτύρησε μαζί με άλλες επτά γυναίκες, βρήκε φριχτό θάνατο από τους Ρωμαίους και τοποθετήθηκε σε λάρνακα που βρέθηκε από τους κατοίκους του Λεωνιδίου στην τοποθεσία Πλάκα, η οποία αποτελεί επίνειο της πόλης.

Άγιος Λεωνίδης, Πλάκα Λεωνιδίου

Η ναυτική ως επί το πλείστον πολιτεία του Λεωνιδίου έχει να αναδείξει 120 αρχοντόσπιτα, δίνοντας της τον τίτλο διατηρητέου μνημείου, ενώ χαρακτηρίζεται για την πλούσια αρχιτεκτονική της, τις βοτσαλωτές αυλές της, τα χαγιάτια, τα ζωγραφισμένα ταβάνια, τα εσωτερικά σκαλοπάτια και τις πέτρινες στέρνες. Χαρακτηριστικό δείγμα ο πύργος του Κωνσταντίνου Τσικαλιώτη κτισμένος εν έτη 1808, ο οποίος λειτουργεί πλέον ως μουσείο για το κοινό, ένα θαύμα αρχιτεκτονικής όπου στο εσωτερικό του, με την χρήση τεχνολογικών μέσων, μας δείχνει την πορεία του αρχοντικού κατά την διάρκεια του ζωής του.

πύργος Κωνσταντίνου Τσικαλιώτη

Τα μαγαζιά της πόλης στολίζουν τα γραφικά σοκάκια από τα οποία ορισμένα χρονολογούνται από το 1895, παραδείγματος χάρη το ιστορικό φαρμακείο και το μοναδικό ραφείο. Η πόλη φημίζεται για τα περίφημα υφαντά της, χειροποίητα κιλίμια και τα ταγάρια που φτιάχνονται από ανθρώπους με μεράκι και αποτελούν τέχνη παραδοσιακή για τους Τσάκωνες. Στο σημερινό Λεωνίδιο λειτουργούν εργαστήρια ταπητουργίας. Ωστόσο δε λείπουν και τα εδέσματα που φτιάχνονται από τα εκλεκτά προϊόντα του τόπου. Πρώτη και καλύτερη η Τσακώνικη μελιτζάνα, η οποία τιμάται με βραβείο από την Ευρωπαϊκή κοινότητα αφού συγκαταλέχθηκε στα προστατευόμενα αγροτικά είδη μαζί με άλλα 317 προϊόντα τον Μάρτιο του 1996.

Λεωνίδιο

Κάθε χρόνο διοργανώνεται Φεστιβάλ προς τιμήν της Τσακώνικης μελιτζάνας, στο οποίο αναδεικνύεται η γεύση και η νοστιμιά μέσα από καλομαγειρεμένα φαγητά. Στον εύφορο κάμπο του Λεωνιδίου βρίσκει πρόσφορο έδαφος η παραγωγή της μελιτζάνας, αλλά και η καλλιέργεια εσπεριδοειδών. O κάμπος ονομάζεται και ως ο κήπος του Διονύσου.

Τσακώνικη μελιτζάνα

Η πόλη του Λεωνιδίου θεωρείται ως ένας από τους καλύτερους Ελληνικούς προορισμούς αναρρίχησης στους επιβλητικούς κοκκινόβραχους, με πάνω από 1400 διαδρομές διαφορετικής δυσκολίας, ενώ κάθε χρόνο πραγματοποιείται Φεστιβάλ αναρρίχησης, υπό την αιγίδα της περιφέρειας Πελοποννήσου και του Δήμου Νότιας Κυνουρίας. 

αναρρίχηση στο Λεωνίδιο

Μια διαδρομή 160 ετών ιστορίας του τόπου δίνει το κέντρο πολιτισμού που ονομάζεται Φάμπρικα Πολιτισμού. Λειτουργεί με σκοπό την προβολής της αγροτικής ιστορίας και των δρόμων της θάλασσας στην Ανατολική Πελοπόννησο.

Φάμπρικα Πολιτισμού, Λεωνίδιο

Η περιοχή της Τσακωνιάς εκτείνεται από τους πρόποδες του Πάρνωνα έως και τον Αργολικό κόλπο και καταλαμβάνει το νοτιοανατολικό άκρο της επαρχίας της Κυνουρίας. Οι αυτόχθονες Τσάκωνες αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον ιστορικό και παραδοσιακό Πραστό, ο οποίος υπήρξε πρωτεύουσα της Τσακωνιάς. Διακρίθηκαν ως έμποροι στο μονοπώλιο βουτύρου και αλατιού, διεξάγοντας την εμπορική τους δραστηριότητα από τη θάλασσα κατά το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα. Το εμπορικό μυαλό που διέθεταν άνοιξε τους επαγγελματικούς ορίζοντες και σε άλλους τόπους όπως η Οδησσός, η Προποντίδα στην οποία υπάρχει και χωριό Πραστός, στην Βάρνα της Βουλγαρίας, στην Ρουμανία, στη Νότια Ιταλία, στην Κύπρο, αλλά και στην ενδοχώρα.

Λεωνίδιο

Διατήρησαν για όλη την πορεία της μακραίωνης ιστορίας τους τα ήθη και τα έθιμά, τον τσακώνικο χορό, την τσακώνικη φορεσιά και την τσακώνικη διάλεκτο.

ΚΑΟΥΡ ΕΚΑΝΑΤΕ! ΚΑΛΩΣ ΟΡΙΣΑΤΕ!

Τσακώνικα, η Δωρική διάλεκτος που ζει έως σήμερα