ΚΡΟΚΕΕΣ ΛΑΓΙΟ ΤΡΙΝΗΣΑ ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΑΚΩΝΙΚΟ ΚΟΛΠΟ - B' ΜΕΡΟΣ

Κείμενο και έρευνα του Νίκου Αϊβαλή

Μετά την γνωριμία μας με τις Κροκεές, την φύση και την ιστορία του τόπου, ήρθε η ώρα να κατηφορίσουμε, ή μάλλον να ανηφορίσουμε προς το άγνωστο χωριό Λάγιο. Παίρνουμε τον επαρχιακό δρόμο Κροκεών - Στεφανιάς, περνάμε το μικρό χωριουδάκι λίγο έξω απ' τις Κροκεές, Φάρος, με την όμορφη εκκλησία της Μεταμορφόσεως του Σωτήρος και πλέον μπαίνουμε για τα καλά στην Λακωνική γη.

Δείτε το 1ο μέρος: Κροκέες Λάγιο Τρίνησα στον δρόμο προς τον Λακωνικό Κόλπο - Α' Μέρος

εκκλησία των Ταξιαρχών, κέντρο Λαγίου

Ανάμεσα από ελαιώνες, προχωράμε και θαυμάζουμε μια άγρια ομορφιά, αγνή, παρθένα, ήρεμη. Να πούμε πως τον χειμώνα πολύ πιθανών στα σημεία αυτά να συναντήσετε αγριογούρουνα, ενώ υπάρχουν πάρα πολλοί λαγοί, κουνάβια, αλεπούδες, σκατζόχοιροι, καθώς και γεράκια, τσίχλες, διάφορα μικρά πουλιά που ομορφαίνουν το τοπίο, αρκετά φίδια όπως οχιές και δεντρογαλιές, καθώς και χελώνες. Καθώς προχωράμε φτάνουμε στην διχάλα, όπου είτε κατηφορίζουμε προς Στεφανιά για να φτάσουμε στα Τρίνησα, είτε στρίβουμε προς Λάγιο. Εμείς τώρα, θα πάμε προς Λάγιο.

Λάγιο Λακωνίας

Μετά από έναν ανηφορικό δρόμο με στροφές, βλέπουμε μια πραγματική αετοφωλιά, το Λάγιο. Το μπαλκόνι του Λακωνικού κόλπου αλλιώς, αφού όποιος φθάσει εκεί, μπορεί κυριολεκτικά να αγναντέψει όλο τον Λακωνικό κόλπο, τον Ταΰγετο, τον Πάρνωνα, τα χωριά στον κάμπο, μέχρι και την θάλασσα, μια θέα μοναδική, απαράμιλλης ομορφιάς, ειδικά όταν το φεγγάρι ολόγιομο στέκει πάνω από την Λακωνική θάλασσα. Είναι μια εντελώς ξεχωριστή εμπειρία στο Λάγιο η ανατολή και η δύση του ήλιου, καθώς και όταν το φεγγάρι βγαίνει, από κάποιο σημείο που έχει ελεύθερη θέα προς την Λακωνική θάλασσα, μπορεί κάποιος πραγματικά να εκπλαγεί από το μεγαλείο της φύσης.

Λάγιο

Το Λάγιο, ένα πραγματικά μικρό χωριό, άρχησε να κατοικείται από παραθαλάσσιους Λάκωνες περίπου το 1800, οι οποίοι κινδύνευαν από πειρατές και αναγκάστηκαν να ανέβουν προς τα ορεινά. Σύμφωνα με ιστορίες, οι Λαγιότες, πολέμησαν στο πλευρό των Μανιατών κατά την επανάσταση του 1821, με ορμητήριο τα Τρίνησα. Το Λάγιο  άνηκε στον Δήμο Κροκεών κατά το παρελθόν, όμως τώρα ανήκει και αυτό στον Δήμο Ευρώτα. Μπαίνοντας στο χωριό, βρίσκουμε τη κεντρική πλατεία του χωριού, μια μικρή πλατεία με την εκκλησία των Ταξιαρχών, να είναι το κέντρο ουσιαστικά του χωριού, ενώ ακριβώς δίπλα υπάρχει ένα μικρό ταβερνάκι που ανοίγει τα βράδια και προσφέρει μια απίστευτη ατμόσφαιρα ειδικά το καλοκαίρι, αφού μπορεί κάποιος να απολαύσει το κρασάκι του, τον μεζέ του, να συνομιλήσει με τους κατοίκους του χωριού, να μάθει ιστορίες για το χωριό, ενώ ταυτόχρονα να ακούει τους ήχους της φύσης, να αγναντεύει τον νυχτερινό Λακωνικό κάμπο, ενώ μικρές κουκουβάγιες δηλώνουν το παρών σε όλο το χωριό μόλις ο ήλιος δύσει. Το χωριό έχει ελάχιστους κατοίκους, όμως είναι εξαιρετικός προορισμός για κάποιον που αναζητά απόλυτη ηρεμία.  Φυσικά οτιδήποτε χρειαστεί κάποιος πρέπει να το χει προμηθευτεί ήδη από πριν, αφού το χωριό δεν διαθέτει κανένα είδους μαγαζί, πλην την μικρή ταβέρνα.

οι ελιές του Λαγίου

Η φύση του Λαγίου είναι καθαρά ορεινή, με ελιές, αγριελιές, πουρνάρια, θαμνώδη βλάστηση και συκιές. Κοντά από το χωριό περνά ο ποταμός Αρδέλης, ο οποίος εκβάλει στον Λακωνικό κόλπο, στην περιοχή του Αγίου Κωνσταντίνου, κοντά στη Σελινίτσα. Μέσω ενός δύσβατου δρόμου, χωματόδρομου σε κάποια σημεία, μπορεί κάποιος να πάρει από το Λάγιο τον δρόμο προς την περιοχή Χαμοσπήλια, Πέρα Βρύση και από εκεί να βγει προς το Γύθειο, όμως γι αυτές τις διαδρομές θα πούμε σε άλλο οδοιπορικό μας. Να αναφέρουμε απλά πως η διαδρομή είναι για φυσιολάτρες, αφού είναι μακριά από κάθε ανθρώπινη παρέμβαση, ένας αχανής ελαιώνας καθ' όλη τη διαδρομή, με ξερορεματιές στην πορεία, μια άγρια φύση, εντελώς Δωρική.

Λακωνικός κάμπος

Φεύγοντας από το χωριό παίρνουμε τον ίδιο δρόμο απ' όπου ήρθαμε έως να βγούμε πάλι στην διχάλα του δρόμου Κροκεών - Στεφανιάς. Εμείς κατεβαίνουμε προς το χωριό Στεφανιά και από εκεί θα βρεθούμε στα Τρίνησα. Η Στεφανιά, ένα μικρό ορεινό χωριό, με το που μπαίνεις συναντάς την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, ενώ στην συνέχεια μια μικρή πλατεία και μικρά ταβερνάκια. Στην Στεφανιά γίνεται κάθε καλοκαίρι από τον τοπικό Σύλλογο Γυναικών, μια σημαντική εορτή, αυτή του Πορτοκαλιού. Στη γιορτή συναντώνται όλοι οι γυναικείοι πολιτιστικοί σύλλογοι της Λακωνίας ενώ φιλοξενούνται εκθέσεις Λακώνων δημιουργών και πολιτιστικών φορέων της Σπάρτης και της Λακωνίας. Η εορτή του διάσημου Λακωνικού πορτοκαλιού, πλαισιώνεται από μαγειρικούς διαγωνισμούς, πολιτιστικές εκθέσεις, συναυλίες και παραδοσιακούς χορούς.

γιορτή Πορτοκαλιού, Στεφανιά

Συνεχίζοντας τον δρόμο μας, κατεβαίνουμε νότια, μέσα από πορτοκαλιές, αρχίζουμε να νιώθουμε πως το περιβάλλον γίνεται παραθαλάσσιο σιγά σιγά. Περνώντας από μια περιοχή που ονομάζεται Σούλι και παράλληλα από διάφορα μικροπόταμα, παρακλάδια του Ευρώτα ο οποίος εκβάλει ανατολικά από τα Τρίνησα, φθάνουμε επιτέλους στα Τρίνησα και βρισκόμαστε στον Λακωνικό κόλπο. Μια απέραντη θάλασσα απλώνεται μπροστά μας. Ο δρόμος μας καταλήγει κοντά στο εκκλησάκι του Άη Γιαννάκη, ενώ μπαίνουμε στον δρόμο Σκάλας - Γυθείου, από την μια μεριά παίρνουμε κατεύθυνση προς Γύθειο, την πύλη της Μάνης, ενώ από την άλλη μεριά παίρνουμε κατεύθηνση προς Σκάλα. Τα τρίνησα είναι μια αχανής παραλία, αμμουδιά κατά κύριο λόγο, με αρκετή βλάστηση μάλιστα, αποτελούμενη από πορτοκαλιές, ευκάλυπτους και λεύκες. Εκεί υπάρχει και ο Βασιλοπόταμος που εκβάλλει κοντά στα Τρίνησα. Σε αυτόν έχει καταγραφεί η χρυσή μενίδα, ένα ενδημικό είδος ψαριού του γλυκού νερού της περιοχής, καθώς και χέλια, νερόφιδα, βατράχια και άλλα είδη ανάμεσα στους καλαμιώνες του ποταμού.

Τρίνησα

Κατά το παρελθόν ήταν αγαπημένος προορισμός για τους λάτρεις του ελεύθερου κάμπινγκ, καθώς δεκάδες τροχόσπιτα μέσα στα παράλια δασάκια απολάμβαναν το καλοκαίρι στην Λακωνική θάλασσα. Διάσπαρτες στην παραλία, υπάρχουν μικρές καντίνες, οι οποίες είναι έτοιμες να προσφέρουν καφέ, αναψυκτικά, αλλά και φαγητά. Στην παραλία διοργανώνονται διάφορες δραστηριότητες το καλοκαίρι, όπως ιππασία και θαλάσσια σπορ. Η περιοχή έχει διάφορα όμορφα σημεία, όπως η παραλία Πούγκα, κοντά στο χωριό Λεήμονας, μια μικρή παραλία δίπλα στο εκκλησάκι του Άη Γιαννάκη, η παραλία Καλαμάκι, αλλά και ο κόλπος της Αφροδίτης, μια πραγματικά πανέμορφη παραλία. Σε όλη την περιοχή των Τρινήσων πρέπει κανείς να είναι προσεχτικός στα σημάδια που αφήνουν οι ειδικοί για τις φωλιές των χελωνών καρέτα καρέτα και πρασινοχελωνών, οι οποίες εναπωθέτουν τα αυγά τους κατά μήκος του Λακωνικού κόλπου.

αρχαίος ναύσταθμος Σπαρτιατών

Τα Τρίνησα πήραν το όνομα τους ακριβώς από αυτό, είναι τρια μικρά νησάκια. Ένας πλούσιος ψαρότοπος, με πανέμορφες αμμουδιές κατά μήκος, καθαρά νερά, καθώς και μακριά από πολυκοσμία. Τα Τρίνησα ήταν το σύνορο της ελεύθερης Μάνης, με την Οθωμανική αυτοκρατορία. Εξού και κάποιοι επιβλητικοί πύργοι στην περιοχή, απ'όπου οι Μανιάτες περιφρουρούσαν την Μάνη από την πλευρά του Ευρώτα, με σκοπό να κρατήσουν ασφαλή και ελεύθερη την Μάνη. Ένα όμως σημαντικό επίσης αξιοθέατο, είναι ο ναύσταθμος της αρχαίας Σπάρτης στην περιοχή. Ήταν από τα πιο σημαντικά λιμάνια των Σπαρτιατών, καθώς ήταν πολεμικό, όμως το λιμάνι χρησίμευσε και για εμπορικές συναλλαγές. Ο Παυσανίας αναφέρει πως στην θαλάσσια αυτή περιοχή, αλιευόταν το όστρακο πορφύρα, το οποίο χρησίμευσε για την κόκκινη βαφή των υφασμάτων. Η πορφύρα ήταν πολύ περιζήτητη καθώς και πολύτιμη στον αρχαίο κόσμο.

πύργοι Τρινήσων

Κάπως έτσι κλείνει και αυτό το μαγευτικό οδοιπορικό μας, ξεκινώντας από την καρδιά της Λακωνίας, την Σπάρτη, περνώντας μέσα από την Λακωνική γη και τα χωριά της, γνωρίζοντας τους ελαιώνες και τις πορτοκαλιές της Λακωνίας, καθώς καταλήγουμε στον Λακωνικό κόλπο. Μια διαδρομή όχι εύκολη, αλλά αρκετά όμορφη, μοναδική, ξεχωριστή, μέσα απ' όπου θα γνωρίσει κανείς την ιστορία, την φύση, τους ανθρώπους του τόπου. Θα περιπλανηθεί κανείς σε μέρη που δεν συγκαταλέγονται στους πρώτους τουριστικούς προορισμούς, μα αν τα επισκευθεί κανείς, θα συγκαταλέγονται σίγουρα στους δικούς του προσωπικούς προορισμούς, αφού ένας τόπος είναι ένας ζωντανός οργανισμός, έχει τους ανθρώπους του, την φύση του, την ιστορία του, την δική του προσωπικότητα και στον καθένα μιλά ξεχωριστά μέσα στην καρδιά του και δίνει κάτι ξεχωριστό, σε όποιον θέλει να συντονιστεί σε αυτή την αλληλεπίδραση, ταξιδιώτη - προορισμού.

παραλία Πούγκα