ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗ ΝΕΣΤΑΝΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΡΙΠΟΛΗ

Κείμενο και έρευνα της Γιώτας Χριστοφόρου

Υπάρχει ένα χωριό, γραπωμένο στους πρόποδες του Αρτεμισίου όρους, που είναι όλο νοσταλγία. Γιατί το όνομα του είναι γεμάτο νόστος, δηλαδή ανάγκη για την επιστροφή στην πατρίδα. Καθώς άνοιξαν οι περίφημες "Πόρτες" και πέρασε ο Παυσανίας για να συνεχίσει την περιήγηση του στην Αρκαδία, συνάντησε την κώμην Νεστάνη ή και Φιλίππειος Κρήνη. Ο Μακεδόνας βασιλιάς Φίλιππος Β' έχτισε την πέτρινη κρήνη το 338 π.Χ. μετά τη μάχη στη Χαιρώνεια, όταν στρατοπέδευσε στη Νεστάνη ή αλλιώς Τσιπιανά. Η πέτρινη κρήνη βρίσκεται στο χαμηλό λόφο της αρχαίας Ακρόπολης. Τα ερείπια που σώζονται από την Ακρόπολη τα μαρτυρούν δύο ημικυκλικοί πύργοι και μια πύλη.

Ακρόπολη Νεστάνης

Τα πλατάνια σκεπάζουν με τον ίσκιο τους την πλατεία του χωριού, προσκαλώντας τον επισκέπτη να ξαποστάσει και να θαυμάσει τα παλιά αρχοντικά. Μάλιστα αν ο επισκέπτης βρεθεί στο χωριό στην γιορτή του Αγίου Γεωργίου, θα μυηθεί στο έθιμο που αναβιώνει προς τιμήν του Αγίου. Το δρώμενο εξελίσσεται στο λόφο του Γουλά, εκεί όπου βρίσκεται το εκκλησάκι του Άη Γιώργη. Όποιοι θέλουν να πάρουν μέρος στο δρώμενο, ντύνονται με την παραδοσιακή στολή του τόπου, κρατούν στα χέρια τους λουλούδια και πασχαλιές, βάζουν στις γκλίτσες τους αγριοσέληνα και όλοι μαζί κατεβαίνουν από τον Γουλά χορεύοντας, για να καταλήξουν στην πλατεία του χωριού.

Νεστάνη

Στο Λόφο Γουλά βρίσκεται και η μονή της Παναγίας Γοργοεπηκόου. Τόπος προσκύνησης στη σωζόμενη εικόνα Της Παναγίας, ζωγραφισμένη από τον Ευαγγελιστή Λουκά και ότι τάξετε με πίστη, θα σας το φέρει γρήγορα. Καθώς φεύγετε σταθείτε για λίγο στην πέτρινη μάντρα της μονής και αγναντέψτε τον κάμπο της Μαντινείας. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την αγροτική παραγωγή και ανάμεσα στα εκλεκτά προϊόντα που παράγουν είναι μήλα, αχλάδια, μέλι, κηπευτικά, σιτηρά και το τοπικό κρασί με τη φερόμενη ονομασία « Μαντινεία». Άλλωστε η περιοχή έχει υπαχθεί στο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Δρόμοι του Κρασιού». Αναμφισβήτητα η Νεστάνη έχει να προβάλει τον αναρριχητικό τουρισμό καθώς και τον ορειβατικό.  Συγκεκριμένα από την κορυφή του λόφου Στοχός, όπου βρίσκεται το εκκλησάκι του Άγιου Ιωάννη του Θεολόγου, λειτουργεί αναρριχητικό πεδίο με τη συνεργασία του Ε.Ο.Σ Τρίπολης. Στην ίδια κορυφή ένα εκκλησάκι μαρτυρά το θρησκευτικό στοιχείο του τόπου και τη λατρεία των κατοίκων στον Άη Γιάννη το Θεολόγο που κάποτε θεράπευσε τις θέρμες της ελονοσίας.

Ιερά Μονή Γοργοεπηκόου

Φεύγοντας από τη Νεστάνη διαμέσου της Εθνικής οδού Κορίνθου – Τρίπολης, η απόσταση διαρκεί περίπου 20 λεπτά έως την Τρίπολη. Στη διαδρομή, μετά το Αρτεμίσιο, μπορείτε να δείτε το Αργόν πεδίο, το οποίο αν περνάτε καλοκαίρι θα αντικρίσετε ένα απέραντο λιβάδι, αλλά αν περάσετε χειμώνα θα νομίζετε πως είναι λίμνη. Στη συνέχεια, οδηγώντας σε μια ευθεία γραμμή φτάνουμε στην πρωτεύουσα του νομού Αρκαδίας, την Τρίπολη.

Αργόν πεδίον, Αρτεμίσιο

«Το γένος ποτέ δεν υποτάχθηκε στο Σουλτάνο! Είχε πάντα το βασιλιά του, το στρατό του, το κάστρο του! Βασιλιάς του ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς, στρατός του οι αρματωλοί και οι κλέφτες, κάστρα του η Μάνη και το Σούλι!»
Θεόδωρος Κολοκοτρώνης (1770 - 1843)

Η ηγετική μορφή του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και η Τρίπολη ή Τριπολιτσά είναι δύο σημαντικά ονόματα, ταυτόσημα και συνυφασμένα με την απελευθέρωση του Ελληνικού έθνους. Στην Τρίπολη ψηλά, στο "Κάθισμα του" σκεπτόμενος ο γέρος του Μοριά, ετοίμαζε τη στρατηγική που θα ακολουθήσει για να ελευθερώσει την πατρίδα μας από τον Τουρκικό ζυγό. Το "Κάθισμα" βρίσκεται στο λόφο με την ονομασία Αγιοθόδωρας, λίγο πιο έξω από την Τρίπολη και είναι τμήμα από το όρος Μαίναλο. Μπορείτε να το επισκεφτείτε από το μονοπάτι που είναι κοντά στο εκκλησάκι των Αγίων Θεοδώρων.

Ιερά Μονή Επάνω Χρέπας

Κι ύστερα ο γέροντας βάδιζε για τη Μονή της Επάνω Χρέπας όπου ευλαβικά θα προσκυνούσε το Ευαγγέλιο και θα κοινωνούσε πριν από τη μεγάλη μάχη. Στη μονή φυλάσσεσαι το Δισκοπότηρο και το Ευαγγέλιο που ταπεινά προσκύνησε ο γέροντας. Η μονή βρίσκεται σε απόσταση 10 χλμ, από την Τρίπολη. Δικαίως το ελατοσκέπαστο μοναστήρι θεωρείται ότι βρίσκεται στο πιο ψηλό σημείο της Πελοποννήσου, στα 1280 μ. Κτισμένο εν έτη 1100, γνώρισε πολλές λεηλασίες και επιδρομές όμως η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, προφύλαξε τους πιστούς. Με θαυμαστό τρόπο η εικόνα επί τρείς φορές έφευγε από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στην Τρίπολη όπου φυλασσόταν και επέστρεφε εκεί όπου βρέθηκε. Σημάδι Θεϊκό που έδειχνε ακριβώς το σημείο όπου ήθελε η Παναγία να κτιστεί η Μονή. Το μοναστήρι είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση Της Θεοτόκου και γιορτάζει κάθε χρόνο στις 14 Σεπτεμβρίου, ημέρα Του Τιμίου Σταυρού καθώς και στις 15 Αυγούστου.

πλατεία Άρεως Τρίπολη

Η πρωτεύουσα της Αρκαδίας στέκει περήφανη ιστορικά, μετά την απελευθέρωση της από τον Οθωμανικό στρατό και την επιτυχημένη νίκη του Eλληνικού λαού, χάρη στην στρατηγική του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Ο Γέρος του Μοριά απελευθέρωσε την Τρίπολη στις 23 Σεπτεμβρίου 1821. Η πόλη στις μέρες μας έχει όλα όσα θα ήθελε μια επαρχιακή μεγαλούπολη. Ιστορία, αξιοθέατα, πολιτισμό, γεωγραφική θέση, οικονομική ανάπτυξη, σε συνδυασμό με μνημεία, νεοκλασικά κτίρια, μουσεία και πολιτισμική αξία. Σπουδαίοι αρχιτέκτονες επιμελήθηκαν τα πρώτα νεοκλασικά κτίρια, από το 1830 και έπειτα, όπως ο Ερνέστος Τσίλερ, ο Σταμάτης Κλεάνθης και ο Αναστάσιος Μεταξάς.

Μαλλιαροπούλειο θέατρο Τρίπολης

Πηγές αναφέρουν για την Τρίπολη ότι στους πρόποδες του Μαινάλου κτίστηκαν οι πρώτοι οικισμοί, από κτηνοτρόφους ανάμεσα στον 8ο και 10ο αιώνα. Στα Βενετικά χρονικά το 1467 η πόλη αναφέρεται ως ερειπωμένο κάστρο, με το όνομα Ντριπολιτσά, ενώ σε εκκλησιαστικό έγγραφο το 1563  αναφέρεται ως Υδροπολιτσά ονομασία που προέρχεται από ένα πολύ σημαντικό έργο, το υδραγωγείο, που εκμεταλλεύοταν τα νερά των πηγών Μάνα. Η ξενάγηση στην όμορφη πόλη είναι συναρπαστική αφού οι πλατείες της και τα νεοκλασικά κτίρια είναι άφθονα. Στην κεντρική πλατεία του Αγίου Βασιλείου, βρίσκεται ο μεγαλοπρεπής ναός του Αγίου Βασιλείου, κτισμένος με μάρμαρα από τα Δολιανά. Ο ναός έχει κτιστεί πάνω στα ερείπια που βρισκόταν το τζαμί του Μπεκίρ πασά. Σήμα κατατεθέν οι τεράστιες καμάρες του που εσωτερικά στεγάζονται καταστήματα. Στην ίδια πλατεία, απολαύστε βιεννέζικη ατμόσφαιρα στο «Καφενείο το Μέγα». Ένα καφενείο με ζεστή ατμόσφαιρα, βελούδο, ξύλο και καθρέπτες, πίνακες ζωγραφικής, παραδοσιακό και διαχρονικό, δεν προσφέρει μόνο καφέ αλλά και βραδιές ποίησης και ταγκό καθώς και παρουσιάσεις βιβλίων, αλλά και θεατρικές παραστάσεις πριν από τη δημιουργία του Μαλλιαροπούλειου θεάτρου. Σημείο πολιτισμού της πόλης αποτελεί το Μαλλιαροπούλειο θέατρο, το οποίο στεγάζεται σε νεοκλασικό κτίριο δωρεά του γιατρού κ. Ιωάννη Μαλλιαρόπουλου και βρίσκεται στην πλατεία Πετρινού. Οι θεατρικές νύχτες ξεκίνησαν το 1910. Αποτελεί χώρο φιλοξενίας σπουδαίων καλλιτεχνών, με βραδιές θεατρικών και μουσικών παραστάσεων που λαμβάνουν μέρος με επιτυχία, από τη θεατρική ομάδα της Τρίπολης. Επίσης, το Πολεμικό μουσείο της πόλης στεγάζεται στην οικία του Ιωάννη Μαλλιαρόπουλου. Πρόκειται για μια πολύ καλή οργάνωση εκθεμάτων, τα οποία είναι στολές, όπλα, χειρόγραφα, κειμήλια και φωτογραφίες, τα οποία παρουσιάζονται με χρονολογική σειρά, από την επανάσταση του 1821 έως και τον πόλεμο του 1940, έτσι ώστε ο επισκέπτης να καλυφτεί πλήρως από την επίσκεψη στο μουσείο. Από τη συλλογή του ξεχωρίζει το εκμαγείο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Νεοκλασικό κτίριο του 1861 είναι και το Νομαρχιακό Μέγαρο που βρίσκεται στην πλατεία Ανεξαρτησίας, ενώ οι Διοικητικές υπηρεσίες του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, φιλοξενούνται στο σπίτι του Κώστα Καρυωτάκη, το οποίο έχει ανακαινισθεί.

οικία Κώστα Καρυωτάκη

Ο έφιππος ανδριάντας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, τοποθετήθηκε στην πλατεία Άρεως το 1970 και αναμφισβήτητα ορθώνεται επιβλητικός και αγέρωχος πάνω στο καλαίσθητο άγαλμα. Εδώ φυλάσσονται και τα οστά του γέροντα, τα οποία μεταφέρθηκαν το 1930 στην Τρίπολη, από τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Πίσω από τον ανδριάντα υπάρχει η στήλη των προκρίτων. Προγενέστερα η πλατεία ονομαζόταν και πλατεία Σεραγίου, αλλά έπειτα και από άλλες ονομασίες, πήρε τελικά το όνομα της από τον θεό Άρη, τον θεό του πολέμου, λόγω του ότι την ίδια περίοδο υπήρχαν πολλά τάγματα του στρατού στην πόλη. Θεωρείται μια από τις πιο μεγάλες πλατείες στην Ελλάδα. Η μεγάλη γιορτή την Κυριακή του Πάσχα πραγματοποιείται κάθε χρόνο με μεγάλη επιτυχία. Το παραδοσιακό γλέντι ξεκινάει από νωρίς, όπως και το ψήσιμο του παραδοσιακού οβελία, καθώς χορός και μουσική πλαισιώνουν την εορτή. Το πανέμορφο πάρκο είναι γεμάτο από καταστήματα. Δυτικά της πλατείας υπάρχει το Δικαστικό μέγαρο με τους ανδριάντες των Τερτσέτη και Πολυζωίδη, οι οποίοι ήταν δικαστές των Κολοκοτρώνη και Πλαπούτα. Οι δύο δικαστές, γνωρίζοντας πολύ καλά την αθωότητα των κατηγορουμένων, αρνήθηκαν να υπογράψουν την απόφαση καταδίκης τους σε θάνατο για εσχάτη προδοσία. Η κίνησή τους προκάλεσε τη φυλάκιση και την άγρια κακοποίησή τους από την Αντιβασιλεία των Βαυαρών.

ανδριάντας Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, πλατεία Άρεως

Βορειότερα, συναντάμε το Αποστολοπούλειο Πνευματικό κέντρο, το οποίο φιλοξενεί στις αίθουσες του πλήθος εκδηλώσεων, συνέδρια και ομιλίες. Κοντά στην πλατεία Άρεως θα συναντήσετε και την εκκλησία του ενός από τους δύο πολιούχους της πόλης, του Νεομάρτυρα Παύλου. Ο Όσιος Παύλος και ο Νεομάρτυρας Δημήτριος είναι οι δύο πολιούχοι της πόλης. Ο Όσιος Παύλος καταγόταν από το χωριό Σοποτό Καλαβρύτων και διακήρυξε με ευλάβεια την Χριστιανική πίστη. Ο δια πυρός θάνατος του προήλθε από τους Τούρκους όταν ο Όσιος ήταν 28 χρονών. Τα τίμια λείψανα του φυλάσσονται στην Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Βαρσών. Ο νεομάρτυρας Άγιος Δημήτριος εισέβαλε στην Τρίπολη τις άγιες ημέρες του Πάσχα και με θάρρος και απέραντη πίστη χαιρέτησε το πρώην Μουσουλμάνο αφεντικό του με το «Χριστός Ανέστη». Οι εξαγριωμένοι Τούρκοι τον αποκεφάλισαν αλλά ο Νεομάρτυρας δέχτηκε το μαρτύριο του, με χαρά και αγαλλίαση και ανυπομονησία να βρεθεί κοντά στον Κύριο του! Η Τίμια Κάρα του Αγίου φυλάσσεσαι σήμερα στον μητροπολιτικό ναό του Αγίου Βασιλείου Τρίπολης και τα Άγια λείψανα φυλάσσονται στην Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου Βαρσών, μέσα σε αργυρή λειψανοθήκη. Κάθε χρόνο στις 22 Μαΐου γίνεται λιτάνευση των λειψάνων, μια λαμπρή τελετή εις μνήμη των Αγίων και πολιούχων της πόλης. Ο ναός του Αγίου Δημητρίου βρίσκεται στην Οδό Κύπρου.

ναός Αγίου Βασιλείου Τρίπολη

Στην οδό Ευαγγελιστρίας, το Παναρκαδικό Αρχαιολογικό μουσείο, φιλοξενεί αρχαιολογικά ευρήματα που αναδεικνύουν το πέρασμα της αρχαίας Αρκαδικής παρουσίας από τα χρόνια της Νεολιθικής εποχής, έως και τα πρώτα Βυζαντινά έτη. Στο μουσείο ξεχωρίζουν, η προτομή του ανδριάντα του Αδριανού, πιστού φίλου του Ηρώδη του Αττικού, το άγαλμα του Αντίνοου, το γλυπτό άγαλμα της ένθρονης θεάς Αθηνάς, μια στήλη από το αγορανομικό διάταγμα του Διοκλητιανού που εκδόθηκε το 301 μ.Χ. καθώς και πολλά άλλα εκθέματα. Το νεοκλασικό κτίριο του μουσείου στεγάζεται στο κτίριο που κάποτε λειτουργούσε ως νοσοκομείο και είναι έργο του Ερνέστο Τσίλερ.

Παναρκαδικό Αρχαιολογικό μουσείο

Στα αξιοθέατα της Τρίπολης συγκαταλέγονται ακόμη, η βίλα του μάχιμου Έλληνα πολιτικού, Θεόδωρου Τουρκοβασίλη, με θύμηση μιας άλλης εποχής και νύχτες γεμάτες μουσική. Το παλιό αρχοντικό του θεατρικού συγγραφέα Θεόδωρου Συναδινού βρίσκεται στην καρδιά της Τρίπολης. Μια από τις τρείς Ιερατικές σχολές που ιδρύθηκαν κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας βρίσκεται στην Τρίπολη, ενώ οι άλλες δύο σύμφωνα με το βασιλικό διάταγμα ιδρύθηκαν στη Στερεά Ελλάδα και τα νησιά. Κοντά στην Ιερατική σχολή, μπορείτε να θαυμάσετε και το κτίριο της Νομαρχίας, στο οποίο παλαιότερα στεγαζόταν η Εθνική Τράπεζα. Πρόκειται για ένα όμορφο διώροφο νεοκλασικό κτίριο του 19ου αιώνα. Το 1892 εγκαινιάστηκε ο σιδηροδρομικός σταθμός της Τρίπολης. Ο πέτρινος σταθμός βοήθησε στη μεταφορά εμπορευμάτων με σκοπό την ανάπτυξη του εμπορίου. Το συγκινητικό διήγημα του Αντώνη Σαμαράκη «Σε έναν συνοριακό σταθμό», έγινε κινηματογραφική ταινία, της οποίας τα γυρίσματα πραγματοποιήθηκαν στο σταθμό της Τρίπολης ο οποίος σήμερα βρίσκεται εκτός λειτουργίας.

βίλα Θεόδωρου Τουρκοβασίλη

Σε ένα όμορφο παραδοσιακό αρχοντικό στην πλατεία Ταξιαρχών, βρίσκεται το Λαογραφικό μουσείο της πόλης. Ο Αναστάσιος Μπιρμπίλης, ο ιδιοκτήτης της οικίας διαμόρφωσε το πατρικό του σε λαογραφικό μουσείο παρουσιάζοντας την συλλογή του στο χαγιάτι και στην αυλή του σπιτιού. Ο ιδιοκτήτης χαίρει πέρα ως πέρα συγχαρητηρίων, για τα αντικείμενα που εκθέτει, όπως χάλκινα σκεύη, φωτογραφίες, κουδούνια, τσανάκες, όλα τοποθετημένα στο σωστό χρόνο από τον κ. Τάσο, έναν άνθρωπο με μεράκι και πάθος.

σιδηροδρομικός σταθμός Τρίπολης

Οι άνθρωποι που αγαπούν τη φύση και το περπάτημα, τη θαλπωρή της ησυχίας, και την ατελείωτη κουβέντα των πουλιών, ας κατευθυνθούν προς το άλσος της πόλης, το άλσος του Αγίου Γεωργίου. Κρυμμένο μέσα στα δέντρα, το όμορφο αυτό μέρος απέχει περίπου 9 χλμ, από το κέντρο της πόλης. Εκεί θα βρείτε όχι μόνο ησυχία, αλλά και το ζωολογικό κήπο με πλούσια πανίδα της περιοχής, το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, τουριστικό περίπτερο και θέατρο, όπου το καλοκαίρι μπορείτε να παρακολουθήσετε παραστάσεις και μουσικές βραδιές. Υπέροχο μέρος για ποδήλατο και περπάτημα.

άλσος Αγίου Γεωργίου

Στα καφενεία της Τρίπολης θα σας προσφέρουν το απόλυτο "τίποτα"! Το εύγεστο ποτό φτιάχνεται από την ποτοποιία του Ν. Μπίρη και της οικογένειας του και κυκλοφόρησε πριν από το 1949. Γνωστή είναι και η ποτοποιία, του Χριστόπουλου από το 1866. Μετά το ποτό, σειρά έχει το φαγητό και ας αρχίσουμε με την παραδοσιακή κουζίνα. Στην ζαχαροπλαστική τον πρώτο λόγο τον έχουν οι κουραμπιέδες, οι γαλατόπιτες, το γαλακτομπούρεκο, αλλά και τα γλυκά του κουταλιού, οι σφίγγοι και οι λουκουμάδες. Στην μαγειρική το χειροποίητο ψωμί, ο τραχανάς, το βραστό κρέας, ο καγιανάς και το λαγοτό. Σας προτρέπουμε να τα δοκιμάσετε.

το διάσημο λικέρ της Τρίπολης, Τίποτα

Στην Τρίπολη οργανώνονται εορταστικές εκδηλώσεις κάθε χρόνο στις 23 Σεπτεμβρίου, ημέρα απελευθέρωσης της πόλης από τους Τούρκους. Οι εκδηλώσεις περιλαμβάνουν και θεατρικά δρώμενα, με αναπαράσταση του εθνικού αγώνα. Επίσης οργανώνονται θρησκευτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις, εκθέσεις, ημερίδες, συνέδρια, καθώς τηρούνται όλα τα ήθη και έθιμα του τόπου μας. Η πρωτεύουσα της Αρκαδίας και καρδιά της Πελοποννήσου, σας περιμένει για να ανακαλύψετε τους θησαυρούς της.